1. Örgüt analizinde dört soyutlama düzeyi bulunur. Bu düzeyler şunlardır:
İdeoloji/Teori
Politika/Program
Strateji
Taktik
İdeoloji, örgütün uğraştığı sorunun altında yatan nedenlerin teorik analizidir. Bu konu eşitsizlik, ırkçılık, sömürü, cinsiyetçilik, adalet veya savaş kadar genel ya da tek bir şirkette artan çalışma saatleri kadar spesifik olabilir. (Bu yazı boyunca çoğunlukla iklim adaletiyle ilgili örnekler vereceğiz, örgütsel olarak ise Climáximo ve onun aktivistleri üzerinden konuşacağız.)
İdeoloji, insanların “-izm” olarak adlandırdığı şeylerle ilgilidir. İdeoloji, bir organizasyonun dünyayı gördüğü mercektir. Tüm kuruluşların (ve tüm bireylerin) ideolojisi vardır: örtük, eksik veya tutarsız olabilirler, ancak nesnel olarak tüm kuruluşların ideolojileri vardır. Bunun inkârı, statükoyu tanımanın üzeri örtük bir yolu veya dünyayı metodik olarak analiz etmenin basitçe reddedilmesi anlamına gelebilir.
Bazı örnekleri: kapitalist, komünist, demokrat, ekososyalist, faşist, liberal, marksist, milliyetçi, neoliberal, sosyal-demokrat ve sosyalisttir.
Parti dışı ve parti bağlantısız örgütler genellikle farklı ideolojilere sahip insanları bir araya getirir, bu nedenle kendilerini tek bir ideolojiyle tanımlamayı reddetme eğilimindedirler veya daha farklı terimler kullanmayı tercih edebilirler. Örneğin, bir mahalle meclisi bütün komşulara açık olmak isteyebilir ve bu nedenle kendini, spesifik bir ideolojisi olmadan “doğrudan demokrasi” veya “aktif demokrasi” için bir alan olarak adlandırabilir. Tanımı gereği toplumu bir bütün olarak değiştirmeyi amaçlayan bir siyasi parti, üyeleri arasında çok daha fazla açıklığa ve sağlamlığa ihtiyaç duyacağından parti militanları aynı ideolojiyle birlikte aynı programı da paylaşacaktır. Bir siyasi parti her türlü toplumsal sorunu yanıtlayabilmelidir ve bu nedenle güncel sorunları kolektif olarak analiz etmek için rehber olacak bir ideolojiye ihtiyaç duyacaktır.
Genel olarak konuşursak, sadece siyasi partilerin ideolojik düzeyde örgütlenmesi gerekecektir.
Benim görüşüme göre Climáximo anti-kapitalist bir ideolojik yönelime sahip. Anti-kapitalist kelimesi kasıtlı olarak yukarıdaki ideoloji örneklerime dahil edilmedi, çünkü bir dizi olası toplumsal öneriye alan açarken iklim krizinin kökeni olarak kapitalizmi gören birçok ideoloji için bir tür çatı terim olarak işlev görür.
Politika, örgütün genel siyasi gündemidir. Sivil toplum terminolojisinde buna genel olarak vizyon denir ve siyasi partilerde bu, parti programıdır.
Bir örgütün politik pozisyonu, uğraştığı konuya cevabıdır. İklim değişikliği ile ilgili olarak iklim adaleti, enerji demokrasisi, küçülme, yeşil büyüme ve sürdürülebilir kalkınma bu politik konuma bazı örneklerdir. Vurgulamak gerekir ki bu örneklerden bazılarının birbiriyle uyumsuz iken bazıları birbirlerinin tamamlayıcısıdır.
Çoğu toplumsal hareket ve sivil toplum örgütleri politik düzeyde örgütlenmektedir. Bunlar politik konumlarıyla uyumlu farklı ideolojilerin bir karışımını barındırabilirler.
Genel olarak, bir kuruluşun politik konumu, kuruluşun kendisini ne zaman dağıtacağı konusundaki beyanıdır. Aşırı basitleştirilmiş bir şekilde söylersek, feminist bir grup cinsiyet eşitliği geliştikçe daha az yararlı hale gelecektir. (Tabi ki, bu sadece dinamik bir süreç değil, aynı zamanda toplumsal bir inşadır: Feminist grup, belirli çarpışmaları kazanırken feminizm anlayışını genişletebilir ve bu nedenle yıllar içinde olduğu kadar radikal kalabilir; veya tersine, toplumsal algıda bir değişiklik olabilir ve toplum, zaten yeterli toplumsal cinsiyet eşitliğine sahip olduğuna -örneğin muhafazakâr kültürel mühendislik yoluyla- karar verebilir ve feminist grup toplumsal gücünü kaybedebilir.)
Birçok gri alan olsa da, bir örgütün politik duruşu, onun motoru ve başarı ölçüsüdür: Climáximo iklim adaletini hedefler ve iklim adaletine yaklaştığı ölçüde kendini başarılı sayar.
Climáximo belli bir derecede ideolojik açıklığa sahip olduğundan, aynı anda birkaç politik çizgiyi içerebilme yeteneğine sahiptir (örneğin iklim adaleti, enerji demokrasisi, adil geçiş vb.).
Stratejiler, bir örgütün politik pozisyonuna doğru atılacak başarılabilir adımlardır.
Genel anlamda, kampanyalar ve ittifaklar bu kategoriye giriyor. İklim İstihdamı (Climate Jobs), Yeni Yeşil Anlaşma, %100 Yenilenebilir Enerji, Harç ve Temettü (Fee&Dividend) ve Yatırımların Çekilmesi iklim hareketinin bazı kampanya örnekleridir. İttifak için güzel bir örnek ise Plataforma Algarve Livre de Petróleo‘dur (PALP).
Stratejiler, Spesifik, Ölçülebilir, Ulaşılabilir, Hırslı, Uygulanabilir, Yararlı, Gerçekçi ve Zaman Odaklı hedeflerden oluşur. (Bkz. specific, measurable, achievable, ambitious, actionable, relevant, realistic, time-oriented, SMART hedefi.) İyi bir strateji, kısa ve uzun vadeli hedeflere ve aynı zamanda örgütsel hedefler için (örgütün niteliksel veya niceliksel gelişimini gözeten) SMART hedeflerine sahiptir ve ideal bir durumda örgüt, faaliyetlerini düzenli olarak denetler ve amaçları doğrultusunda gözden geçirir.
Stratejiler, örgütün politikaları tarafından şekillendirilir ve yönlendirilir. Stratejilerin sağlamlığı, kurumun ideolojisi tarafından denetlenir.
Taktikler gerçek hayattır.
Taktikler, seminerler, yürüyüşler, doğrudan eylemler ve toplantılar gibi her türden girişimi içerir. Okuyucu zilyonlarca eylem örneği düşünebilir. Bununla birlikte, taktikler daha uzun projeler ve eylem platformlarını da içerebilir.
Bir proje örneği olarak, 2017 yılında yerel seçim adayları üzerinde baskı oluşturmak için birkaç grubu bir araya getiren Autarquias Livres de Petróleo e Gás verilebilir. Bir eylem platformu örneği ise, 2018’de Aljezur sondajına karşı halk muhalefetini bir araya getirmek için açık kaynaklarla örgütlenen Parar o Furo’dur. Bu örneklerin her ikisi de “fosilsiz Algarve” stratejisine dahil olan gruplar tarafından yürütüldü.
Genel anlamda taktikler çok sayıda insanı harekete geçirmek, ilham vermek ve birleştirmek için tasarlanırlar.
İdeoloji | kapitalist, komünist, demokrat, ekososyalist, faşist, feminist, liberal, marksist, sosyal demokrat, sosyalist, vb. |
Politika | adalet, özgürlük, eşitlik, vb. iklim adaleti, yeşil büyüme, küçülme, vb. |
Strateji | kampanyalar, ittifaklar |
Taktikler | eylemler, projeler, platformlar |
Bu şemanın basit bir özeti şudur: İdeolojiler ağır kitaplar, politikalar kitaplar, stratejiler raporlar ve taktikler posterler hazırlar.
2. Vurgulamak istediğim önemli bir konu, ideolojinin isteğe bağlı değil, olgusal olduğudur. Bazı ekoloji örgütleri ideolojik etiketlemeden kaçınmaya çalışırlar. Dürüst olanlar bunu, topluma “yeni bir şey”, önceki ideolojik örgütlerin denemediği bir şey önermeye niyetli olarak yaparlar. Bu ideolojinin reddiyesi değildir. Demek istedikleri, henüz öncekiler kadar net olmayan kendi ideolojilerini inşa etmeye çalıştıklarıdır. Diğer bazı ekoloji grupları ise açıkça başlı başına ideolojileri reddetmektedir; ancak bu, post-modern entelektüel kafa karışıklığının bir parçasıdır. Hiçbir organizasyon yol gösterici bir dünya analizi yapmadan işleyemez. Bu dünya görüşünü tanımlamayı ve açıklığa kavuşturmayı reddetmek, aynı zamanda ironik bir biçimde bir -izm ile biten popülizm olarak adlandırılır.
3. İşte bu terimlerin bazılarını uygulamak için iki örnek.
Plataforma Algarve Livre de Petróleo, PALP ‘i yukarıda bahsi geçen strateji düzeyinde tanımladık. Faaliyetleri çeşitli politik duruşlarla uyumludur ve görece geniş bir ideolojik yönelimi bulunmaktadır.
Ancak, PALP onlarca kuruluştan oluşmaktadır. Gelin açımızı değiştirelim ve PALP’a bu kuruluşların bakış açısından bakalım: bileşenlerden Sciaena’nın kendi politik konumu ve çeşitli kampanyaları var. Stratejik bir seçim ile petrol arama çalışmaları üzerinde çalışmaya karar verdiler. Diğer gruplarla PALP adı verilen bir ittifak kurdular. Bu ittifak artık kendine ait bir varoluşa sahip ve platformdaki diğer gruplarla birlikte kendi stratejisini oluşturabiliyor.
Bu anlamda, PALP kalıcı bir platformdur. Bir varlıktır ve kendi stratejik ve operasyonel ilkelerine sahiptir.
Eylem kamp alanı Camp in Gas taktiksel düzeyde hayat buluyor. Bu bir eylem platformudur: farklı gruplar içerir; bir dizi hazırlık eylemiyle birlikte kampa kadar kendi tırmandırma planına sahip; ve birkaç ay sürecek. Bu anlamda, Camp in Gas geçici bir platformdur. Çeşitli gruplar ve bireyler için bir işbirliği alanı yaratsa da sadece çok temel örgütsel yapılara sahiptir.
4. Toplumsal hareketler içerisinde, platformlar, ittifaklar, projeler, ağlar vb. buluyoruz. Bir örgütü adlandırmak ve düzeyini tanımlamak yalnızca akademik bir kaygı değildir. Bir bireyin nasıl katılabileceğini (veya katılamayacağını) ve başka bir örgütün onunla nasıl ilişki kurabildiğini açığa kavuşturur. Bir örgüt bir ittifaka katılır, bir kampanyayı destekler, bir ağa dahil olur. Bunlar farklı derecelerde görev ve sorumlulukları ifade eder. Bir birey bir ağa katılabilir, ancak bir ittifaka katılamaz.
5. Hiçbir örgütsel düzey kategorik olarak diğerlerinden daha iyi değildir. Her düzeyin avantajları ve dezavantajları vardır ve başarılı bir toplumsal değişim, her düzeyde öznelerin koordineli çabalarını gerektirir.
Şemada yukarı çıktıkça (taktikler → strateji → politika → ideoloji), daha konsolide bir grup buluruz. Genelde, ideolojik düzeyde oluşturulan örgütlerin üyeleri daha fazla ortak görüşe sahiptir. İdeolojik yakınlığı olan bu insanlar fikir birliğine daha sorunsuz ulaşabilir ve daha hızlı harekete geçebilirler.
Ayrıca, genellikle, daha yüksek düzeyler örgüt içinde daha fazla netlik anlamına gelir. Yeni durumlar ve gelişmeler ortaklaşa yorumlanabilir, çünkü örgüt bunları analiz etmek için ortak teorik araçlara sahiptir.
Öte yandan, şemada aşağı doğru indikçe (ideoloji → politika → strateji → taktikler) konular daha elle tutulur hale gelir. Somut önerilerle, kitleye ilham vermek ve onu harekete geçirmek daha kolaydır.
Ayrıca, genel olarak, insanların çoğu kendilerini tam bir görüşler bütünü paketi yerine, belirli bir eylemle daha çok özdeşleştirirler. Her aktivist farklı bir sebepten dolayı bir eyleme katılabilir. (Kemer sıkma karşıtı protestoculara neden sokakta olduklarını sorun, yüzlerce farklı cevap duyarsınız.)
6. Bir örgütü doğru rotada tutmak için kendiliğinden ve yapısal denetim mekanizmaları elzemdir. Her taktik, strateji ve politika ile çifte bir denetime tabi tutulmalı ve yine her strateji, politika ve ideoloji ile çifte denetime tabi tutulmalıdır. Her yeni öneride “Bu neye hizmet ediyor?” standart bir sorudur.
Bu, belki açık görünebilir ancak pratikte kesinlikle basit değildir. Taktik manevralar bir örgütün politik duruşunu bozabilir: Her biri kendi başına başarıya ulaşan birbirini takip eden reformist taktikler, Avrupa sosyalist partilerini sosyal demokrat burjuva partilere dönüştürdü. Herhangi bir anda, yasal faaliyetler yasa dışı örgütlenme için harcanılan çabadan daha verimli olur; ve ancak bu böyle olduğu için geçmişin birçok devrimci örgütü bu şekilde statükoya dahil edildi.
Buna karşılık, katı politik görüşler taktikleri tamamen engelleyebilir: Yeterince büyük tüm gösteriler karşıt politik kampın kontrolüne geçme riskini taşır; veya, tüm eylemler – potansiyel olarak – statüko tarafından içerilebilir. Tarihsel olarak, pek çok örgüt süreğen politik hijyen endişesi yüzünden tartışma gruplarına ya da gazeteci kolektiflerine dönüştü.
7. Yukarıda söylediğim hiçbir şey parti militanları için yeni değil. Düzeyler arasında ilerledikçe, bir üye daha gelişmiş bir teorik örgütleme anlayışına ihtiyaç duyar. Onlarca eyleme katılmış bir kişi bu eylemler için stratejik bir çerçeveye duyulan ihtiyacı hissetmeye başlar. (“Bu neye hizmet ediyor?” sorusu doğal bir sorudur.) Bir dizi kampanyaya katılan biri bu konular arasındaki bağlantıları fark eder. Bunları bütünleştirmeye yönelik doğal bir eğilim, politik tefekkürü getirir. Sonunda, politik bir eylemci, sorunların kökenini analiz etmeye başlar ve bu da onu yavaş yavaş parti çizgisine getirir. (Aradığı parti ortada olabilir veya olmayabilir. Bu tamamen farklı bir sohbet.)
8. Her düzeyin o düzeyde iyi işleyen örgütü, farklı bir örgütsel kültür ve önderlik gerektirir. (Burada, herhangi bir yapısal anlamda önderliği kastediyorum. Örgüt tamamen yatay olabilir. Önder olarak, düzeye bağlı olarak başkalarını ideolojik, politik, stratejik veya taktiksel olarak yönlendiren herkesi kastediyorum. Önderlik, grup tarafından bir bütün olarak kabul edilen tecrübe veya yeteneklerle gelebilir. Toplumsal hareketlerde yer alan bir önder, ideal bir anlamda artık önder olmaya gerek olmaması için gelişmelidir. Bu sadece güç ve inisiyatifi dağıtmakla mümkündür ve bu ancak becerileri paylaşarak ve başkalarını eğiterek mümkündür. Yaşam dikey başlar çünkü yabancılaşmış sınıflı toplumlarda yaşarız. Yatay hale getirmek için, yaşamın dikey olduğunu kabul etmemiz ve bu konuyu bilinçli bir şekilde ele almamız gerekir.)
Taktiksel düzeyde, iyi örgütlenme, net bir plan ile pratik insanları gerektirir. Bir eylemi veya konferans düzenleme ekibini düşünün. Tüm katılımcılar ne olacağını ve ne zaman olacağını bilmeli, lojistik ve politik ihtiyaçları bilmeli ve üyeler arasında roller açık bir şekilde tanımlanmalıdır. Keza başarılı bir eylemin ne olduğu herkese açık olmalıdır. Bu düzeydeki önderlik temel olarak iletişim becerilerini gerektirir: eylemi canlandırmalı; açık bir biçimde iletişim kurmalı; ve farklı insanlarla ilgilenebilmelidir. Taktiksel bir önder aynı zamanda beklenmedik sorunlarla ve fırsatlarla karşı karşıya kalacağı için esnek ve hızlı bir karar verici olmalıdır.
Strateji düzeyinde, iyi örgütlenme uzun vadeli bir plan ve yapı ile becerikli insanları gerektirir. Bir kampanya düşünün. Örgütçüler kampanyanın taleplerini, amaçlarını ve işleyişini bilmelidirler. Farklı örgütlerden oluşan bir platformdan bahsediyorsak, kararların nasıl alındığı açık olmalıdır. Önderliğin güçlü orkestrasyon becerilerine ihtiyacı vardır. Bir kampanya, insanları eylem fikirleriyle cezbeder, bu nedenle önder, yeni gelenleri yabancılaştırmadan kaynakların akıllıca ve etkili bir şekilde kullanılmasını sağlar. Ayrıca, farklı becerilere sahip çeşitli kişileri nasıl görevlendirebileceğini bilmeli ve yeni gelenleri kampanyanın pratik teknik bilgileri (afişlerin nasıl boyayacağı, nerede nasıl buluşacağını kimin bildiği vb.) aracılığıyla yönlendirebilmelidir.
Politik düzeyde, iyi örgütlenme, birbirine güvenen ve birbirlerinin becerilerini bilen stratejistler gerektirir. Aktivist bir grup düşünün. Grubun, teknik işlerden (web sitesi, materyaller vb.) politik örgütlenmeye (toplantı düzenleme, kampanya başlatma vb.) kadar farklı görevleri olacaktır ve grupta bazı insanlara sabit roller atanabilir. Grubun birkaç eylem çizgisi varsa, her kampanyanın özerklik derecesi açık olmalıdır. Politik düzeyde önderlik, çeşitli kampanya takvimlerini iç içe geçirmesi gerektiğinden güçlü koordinasyon becerilerine ihtiyaç duyar. Belirli bir diplomasi duygusu gerekebilir; çünkü gruplar genellikle müzakere veya işbirliği yapmak amacıyla diğer gruplarla veya kurumlarla görüşürler.
İdeolojik düzeyde, iyi örgütlenme ortak dünya görüşüne sahip çok yönlü insanları gerektirir. Kolektif bir kimlik oluşturmak için hayli örgütsel zaman ve enerji, teorik ve politik tartışmalara ayrılmalıdır. İdeolojik düzeyde oluşturulan bir örgütün her türlü konuda fikirler üretmek için araçları olmalıdır. Üyeler aynı anda tüm politik cephelerde akıcı olmayabilir, ancak kesinlikle onlar arasında nasıl geçiş yapılacağını bilmeleri gerekir. Örneğin, sosyalist bir siyasi partide, tüm üyelerin ırkçı veya cinsiyetçi tutumlara neredeyse doğal tepki vermesi beklenirken, sadece bazı üyeler bu konularda konuşmacı olacaktır. Bu seviyede iyi önderliği vurgulamak için tek bir yetenek veya beceri tanımlamak imkansız değilse de zor. Belki iki noktadan bahsetmeye değer: Birincisi, bir önder nasıl başka önderler çekip yaratacağını bilmeli ve nasıl eylendiğine tam olarak karışmadan politik süreçleri nasıl denetleyeceğini bilmelidir. İkincisi, ideolojik düzeyde bir önderin güçlü bir strateji anlayışı olması gerekir. (Bazen birkaç aktif sosyal medya hesabı olmayan insanların bugünün dünyasında bir siyasi partinin merkez komitesinde olmasına izin verilmemesi gerektiğini söylüyorum. Bir önderin ele aldığı toplumu doğrudan yönlendirme deneyimi olmalı ve güncel kültür içinde uzman birikimi olmalıdır.)
Düzey | Kültür | Önderlik Becerisi |
İdeoloji | Çok yönlü insanlar. Ortak dünya görüşü. | Eğitim önderleri. Strateji oluşturmak. |
Politika | Stratejist. Grup içi güven. | Koordinasyon. Dış iletişim. |
Strateji | İş bilen insanlar. Uzun dönem planlama ve yapı. | Orkestrasyon. Görevlendirme. |
Taktikler | Pratik insanlar. Net plan. | İletişim becerisi. Esneklik. Hızlı karar vericilik. |
9. Bir sivil toplum örgütünü ele geçiren bir siyasi partinin ya da bir kampanyaya egemen olan bir aktivist grubun hikayelerini duyarız. Bu, dahil olan insanlar için çok sinir bozucu olabilir. Bu gibi durumlar, birçoğu iyi niyetli ve dürüst olmak üzere, çeşitli nedenlerle ortaya çıkar. Üç olayı ele alacağım.
İlk sebep örgütsel düzeyi anlama eksikliğidir. Her düzeyde ihtiyaç duyulan kültürel çevre farklıdır ve bu kültürün yaratılması gerekir. Bir düzeydeki aktivistler bazen yeni düzeye uyum sağlayamazlar ve bu yüzden aşina oldukları kültürü yeniden üretmeye çalışırlar. Örneğin, abartılı bir derecede politik netlik isteyebilirler (örneğin “Bu petrol şirketini bu eylemle kınıyoruz, ancak bu diğer şirketlerin daha iyi olduğunu düşündüğümüz için mi, yeşil kapitalizmi savunuyor muyuz?” veya “Bu petrol sondaj çalışmasını durdurmak istiyoruz ancak nükleer enerjiyi alternatif olarak görüyor muyuz?”). Bu örgütün odağını bulanıklaştırır, ki bu ayrışmalara ve bölünmelere neden olur, böylece örgüt içinde sadece belirli bir görüş kalır. Bunun basit ama zor bir çözümü var; örgütlerin amaçları ve işleyişi hakkında açık ve net ilkelere sahip olmak. Bir örgütler platformundan bahsediyorsak, ortak gayeye destek sunmanın ne anlama geldiği ve kararların nasıl alındığı açık olmalıdır. Bir mahalle meclisinden bahsediyorsak, üyelerin diğer örgütlerin temsilcileri olup olamayacağı veya bireysel olarak katılmak zorunda olup olmadıkları açık olmalıdır.
Başka bir neden, farklı becerilere sahip insanlara yanlış görevler vermektir: bir düzeyde iyi bir önder öne çıkar; politik eğitiminin bir parçası olarak, örgüt ona daha düşük seviyede görevler verir; ve karışıklık başlar. Güçlü diplomatik becerilere sahip bir aktivist bir mitingde güçlü bir konuşma yapamayabilir. Büyük resme bakma kişisel eğilimi olan biri bir eylemin lojistiği üzerinde çalışırken sınırlayıcı olabilir. Bu tür durumların örnekleri tüm toplumsal hareketlerde bol miktarda bulunmaktadır. Bu sorun, kişilerin performanslarını takip eden örgütün desteğiyle birlikte, öz farkındalıkla çözülebilir.
Son olarak, her düzey kendi özgün önderlerine ihtiyaç duyar. Kampanyacılar, inisiyatif alan ve kararlara katılan pratik insanlar olmadan bir eylem örgütleyemezler: belirli bir eylemin teknik olarak mümkün olup olmadığını ve pratik engellerin nasıl giderileceğini size söyleyecek birine ihtiyacınız vardır. Yalnızca örgütsel delegasyonlardan oluşan bir komitenin ya çok yetenekli insanlara ya da proaktif bir kolaylaştırıcıya ihtiyacı olacaktır; aksi halde, komite bir tür müzakere masasına dönecektir çünkü delegelerin farklı öncelikleri ve duyarlılıkları sinerjiyi öldürecektir. Ancak belki de en önemlisi şudur: Bir örgütün bir üyesinin kampanya yürütmek için içsel motivasyonu vardır ve bir kampanyacı, kampanyayı besleyen eylemler yapma gereğini duymaktadır. Daha yüksek bir düzeye ait olan bir kişi, daha düşük bir düzeye bir öz disiplin hissiyle gelir. Zamanla, doğal eğilimle bu kişiler başkalarının istemediği rolleri üstlenirler ve yavaş yavaş örgütün önderlerine dönüşürler. Daha sonra, birisi kampanyanın tüm önderliğinin bir veya iki örgütte merkezileştiğini veya bir örgütün tüm önderliğinin siyasi parti militanları tarafından üstlenildiğini fark eder. Burada işin sırrı, bunun doğal bir eğilim olduğunu kabul etmek ve bunun mutlaka bir grubun veya diğerinin bir nevi sızma planı olmadığını görmektir. Her seviyede bu kapasite eksikliği belki çözülmesi en zor olanıdır. Bu soruna herhangi bir basit çözüm bilmiyorum, ancak bir sonraki paragrafta birkaç fikir önerilecek.
10. İnsan kaynakları açısından kapasitesi konusunda ciddi kaygıları olmayan herhangi bir düzeyde hiçbir örgüt görmedim. Büyümek isteyen tüm örgütler, önder örgütleme ve eğitme ihtiyacı hissederler. Ayrıca mevcut önderliği etkin bir şekilde tahsis etmek için de mücadele ederler.
Daha fazla insana ihtiyacımız var.
Onlara nasıl ulaşırız?
Üzerine iş dünyasında milyonlarca kitabın yayınlandığı yeni önderlerin eğitimi için organik yollar vardır. Bu “İçinizdeki lideri bulun” kitaplarının çok az bir kısmı aktivizm için de geçerlidir, çünkü biz işbirliği ortamında gönüllü çalışmaya dayanırken şirketler rekabetçi bir ortamda eğitmek, ehlileştirmek ve motive etmek için parayı kullanırlar. Buna rağmen, bu eğitmenlik üzerine kitaplarda önerilen pratik araçları kullanarak daha fazla güven ve tecrübe kazanan bir kişiye yoldaşlık etmek mümkündür.
Çok sınırlı olmasına rağmen, Ladder of Engagement (https://trainings.350.org/resource/increase-your-volunteers-involvement/) gibi örgütçüleri her üyenin bağlılık seviyesini belirlemeye ve onların daha rahat bir şekilde bağlanmalarına yardımcı olmaya yönlendiren bazı aktivist araçları mevcuttur. Başka bir yaklaşım, görevleri somut küçük adımlarla basitleştirmek ve temel yönlendirmelerle birlikte bunları yeni insanlara devretmektir. Climáximo’nun web sitesindeki Checklist for Activists (https://climaximo.wordpress.com/tag/checklists-for-activists/) görevleri toplantıda not alma, basın bülteni gönderme, eylemde fotoğraf çekme, vb. gibi küçük işlevsel parçalara bölmeyi anlatan bu yönde bir girişimdir.
Son olarak, bu makale, örgütlenmeyle ilgili biraz teorik bir çerçeve sunmayı amaçlamaktadır. Bazı insanların sezgisel ve sosyal araçlara ihtiyaç duyarken diğerlerinin ise daha metodik bir yaklaşım tercih edebileceğini anlıyorum. Bu tür yazıların yalnızca bu tür eylemciler için faydalı olduğunu biliyorum.
Buna rağmen, şematik sadeleştirmelerin toplumsal hareketlerdeki yapıları ve tartışmaları netleştirmeye ve düzeltmeye yardımcı olabileceğine inanıyorum. Matematikte dediğimiz gibi: modüler aritmetikte 2 + 2’nin de 1 (mod 3) veya 0 (mod 4) ‘a eşit olduğunu anlamak için 2 + 2 = 4’ü tam olarak kavramanız gerekir.
*Sinan Eden, Portekiz’de Climaximo adındaki ekoloji örgütünde aktivist. “İklim Krizi ve Yaptırmamak” (Doruk Yayınları) kitabı Türkçeye çevrildi. Yazının orijinali için bkz. https://www.climaximo.pt/2019/01/01/four-organizational-layers-a-guide-for-grassroots-activists-on-organizing-and-organizations/