Aylık Ekoloji Haberleri Bülteni
Kasım 2020 | Sayı: 8
3-5 ağaç meselesi…
Özet
8 aydır derlemeye çalıştığımız ekoloji haberlerinin en yoğun olduğu ay Kasım oldu. Kapitalizmin Türkiye’deki krizinin salgın koşulları bahane edilerek emeğe ve doğaya yeni bir saldırı dalgasıyla aşılmaya çalışılması Kasım ayında artan ihtilaflara yansıdı. Torba yasa bu saldırının yasal boyutu için zemini genişletirken tekil-yerel ihtilaflarda devlet ve şirketler hiçbir yasallık tanımaksızın fiziki saldırı ve baskılarını sürdürdüler.
Kasım, kurak geçen sonbaharın etkilerinin barajlarda ve göllerde hissedildiği bir ay oldu. Son 50 yılın en sıcak Ekim ayında yağışlar toplamda %58 azaldı. İstanbul ve Edirne’de içme suyu sıkıntısı tehlikesi belirirken Meriç Nehri, Eber ve Burdur Gölü’nde sular büyük oranda azaldı. Buna karşılık, Türkiye devleti, G20’de iklim anlaşmasına şerh düştü, kömüre 10 ayda 100 milyon lira ödenek sağladı. Ankara BB ve Bodrum belediyesi geç kalınmış iklim adımları atsalar da pratikteki uygulamaları muğlak kalmayı sürdürüyor. Ancak anketler artık halkın iklim kriziyle ilgili farkındalığın daha net olduğunu da gösteriyor.
Direnişi 425 gün boyunca kıramayan doğa düşmanları Kazdağlarında çareyi direnişçileri maddi kıskaca almakta bulacağını sandı. Ancak baskı ve sindirmeye karşı mücadele bu kez dayanışmayla öne çıkan bu engeli de aşacak güçte. Tüm duyarlı kesimleri cezalara karşı düzenlenen kampanyada direnişçilerin yanında olmaya çağırıyoruz.
Siyaseten etkisi oldukça azalmış mecliste bu ay şirketlere bir koruma kılıfı daha sağlayacak torba yasa görüşmeleri ile doğa talanına aktarılacak kamu kaynakları için bahanelerin sıralandığı bütçe görüşmeleri gerçekleşti. Ekoloji ve çevre örgütleri yurdun dört bir yanında sokağa çıkarak 3 maddenin geri çektirilmesini sağladı. HDP’li vekiller aracılığıyla yakından takip edilen görüşmelerde iktidarın halk düşmanı gündemi bir kez daha teşhir oldu. Ekoloji Birliği yasanın ardından bir açık mektup kaleme aldı.
Artvin-Yusufeli ve Şavşat, Rize-Güneysu, Batman-Zori Çayı, Gürcistan-Kutaisi’de HES’e; İzmir Orhanlı ve Çanakkale Gülpınar’da JES’e; Manisa-Salihli’de BES’e karşı halkın eylemleri ve tepkisi sürerken Nallıhan’da termik santral, Samsun-Çarşamba’da BES, Çeşme ve Karaburun’da RES, Van-Geliyê Zîlan’da HES, İzmir-Ovacık’ta JES ve Sinop’ta NGS ile ilgili dava süreçlerinde gelişmeler yaşandı. Halkın direnişi Yusufeli’nde AKP-MHP’lilerin belediye meclisindeki ihanetine uğradı. Akkuyu NGS’nin 3. ünitesi lisansı verilirken lisans iptali davasının ilk duruşması görüldü.
Madencilik ihtilaflarında ise Rize-İkizdere, Sivas-Tokuş, Tokat-Erbaa, Ordu-Üçpınar, Malatya-Dedeyazı, İstanbul-Çatalca, Muğla-Dalaman, Artvin-Murgul, Erzincan-İliç, Antalya-Korkuteli ve Kayseri-Avanos’ta halk tepkisini açıklama ve eylemlerle sürdürürken Bursa-Kirazlıyayla, Ordu-Fatsa, Bergama-Okçular, Bilecik-Muratdere, Afyon-Emirdağ, Antalya-Kaş’ta hukuki gelişmeler oldu. Alamos Gold ise Kazdağlarında soykırım suçlamasıyla uluslararası mahkemeye şikayet edildi.
Kuzey Marmara otoyolu için acele kamulaştırma, Mersin’de polipropilen tesisine karşı halkın eylemi, deprem sonrası Çeşme’de acil imar izinleri, Ankara Mamak ve Altındağ’daki plan değişikliği iptalleri, tarihi Vaniköy Camisi’nin yanması, Topkapı Sarayı’ndaki ağaç katliamı bu ay öne çıkan kent suçları oldu.
11 Kasım’daki ağaç “şovu”na karşı TOD’un açıklaması ile akla, vicdana çağrılan iktidar Ayder’de kayak merkezi, Büyükada’da helikopter pisti, Giresun-Gülyalı’da yeni çevre yolu, Sivas-Gömkpınar’da yapılaşma, Antalya-Beycik’te ağaç katliamı, Saros’ta boru hattı ile doğa katliamı peşinde. Diğer yanda ise Rize-Fındıklı’da suyun endüstriyel balıkçılıkla kirletilmesine karşı imza kampanyası başlatılırken Adana’da ithal plastik atıklar suları zehirlemeye devam ediyor. Eğirdir Gölü kirlilikle köpürürken 25 ova koruma alanı ilan ediliyor.
Bu ay özellikle Ankara Sincan’daki hayvan bakım merkezindeki işkence, Kütahya’da MHP’li kişinin tehlike altındaki kızıl geyiği avlaması, Dersim’de koruma altındaki yaban keçisinin öldürülmesi ve Samsun’da vurulmuş ve iki bacağı kesilmiş köpek haberleri ile #YasaHemen sesleri bir kez daha yükseldi. Baraj sularının dağ keçilerini boğduğu Dersim’de ise köylülerin keklik avcılarını durdurması mücadelenin bu boyutunu da hatırlattı. İnternetten yasa dışı hayvan satışı, denek hayvanlarının durumu, Seferihisar’daki orkinos çiftliği, Dicle’deki toplu balık ölümleri ise hayvanların uğradığı zulmün diğer örnekleri oldu.
Kazdağları Direnişi Para Cezalarına Karşı Dayanışmaya Çağırıyor
Kazdağları aktivistleri, cezalarının iptali ve madenciliğin durdurulması için dava açtı – 3 Kasım
Kazdağları’nda yapılmak istenen altın madenciliğine karşı bir yılı aşkın süredir mücadele eden aktivistler, Alamos Gold‘un tahliyesi ve Kazdağları’ndaki bütün maden projelerinin Sağlık Etki Değerlendirme raporu alınıncaya kadar süresiz durdurulması için dava açtı. 2 Kasım Pazartesi günü Çanakkale Adliyesi‘nde başvuru yapan aktivistler, Kirazlı/Balaban mevkiinde madene karşı yaşam nöbeti tutan doğa savunucularına kesilen para cezalarının iptalini de talep etti.
Su ve Vicdan Nöbeti’ne kesilen ‘koronavirüs cezaları’ için kampanya başlatıldı – 16 Kasım
Kazdağları’nda Alamos Gold şirketinin taşeronu Doğu Biga Madencilik’in siyanürlü altın arama projesine karşı 425 gündür “Su ve Vicdan Nöbeti” tutan çevre aktivistleri ve destekçilerine toplam 525 bin lira idari para cezası kesildi. Gerekçe olarak ise koronavirüs önlemlerine uyulmaması gösterildi. Hacizle karşı karşıya kalan aktivistler yardım çağrısı yaptı. Kazdağları Kardeşliği’nden yapılan çağrıda “Yaşanan salgın bahane edilerek toplamda 500 bin lirayı aşan para cezalarıyla karşı karşıya bırakıldık. Kesilen cezalara itiraz ettik, hukuki süreci başlattık ancak bu süreç tamamlanmadan haciz emirleri gelmeye başladı” denildi. İnternetten başlatılan yardım kampanyasına buradan destekte bulunabilirsiniz.
Kazma Bırak Kampanyası
Ege’nin iki yakasından ortak bildiri – 3 Kasım
Türkiye, Yunanistan ve Kıbrıs’tan ekoloji örgütleri 30 Ekim günü bütün Ege’de hissedilen ve ölümlere neden olan depremle ilgili yaptıkları ortak açıklamada, Ege’nin iki yakasındaki insanların kaderlerinin ortak olduğuna dikkat çekti; daha fazla kaybın olmaması için doğayı hiçe sayan politikalara son verilmesi çağrısı yaptı. Daha önce 68 örgütün imzaladığı #kazmabirak kampanyası koordinasyonunun yürüttüğü çalışmada, Akdeniz bölgesinde hidrokarbon arama faaliyetlerinin deprem olasılığını güçlendirdiğine ve bu nedenle de durdurulması gerektiğine yeniden dikkat çekildi.
Kampanya İmzacısı Örgütler ve Bireyler Toplandı – 28 Kasım
22 Kasım’da Portekiz’den Climaximo’nun çevrimiçi paneline katılan Yunanistan, Kıbrıs ve Türkiye’den kampanya yürütücüleri uluslararası katılımcılara gündemi değerlendirmiş ve kampanyayı tanıtmıştı. Kazma Bırak kampanyası Türkiye koordinasyonunun çağrısıyla 28 Kasım’da çevrimiçi düzenlenen toplantıda ise kampanyanın şu ana kadar geldiği nokta değerlendirildi. Kampanyada yapacak çalışmalara dair fikirler sunuldu ve yaygınlaşması için planlamalar yapıldı. Ayrıca koordinasyon yeni katılımlarla genişledi.
Bütçe Görüşmeleri ve Torba Yasa
Trabzon’da Yeşil Yerini Beton Grisine Bıraktı – 2 Kasım
Trabzon Emek ve Demokrasi Güçleri Platformu, Elektrik Enerjisi Kanunu ve Bazı Diğer Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi yasa tasarısını Trabzon Meydan Parkı’nda protesto etti. Trabzon’un betonlaştığını söyleyen Platform Sözcüsü Engin Nur, yeşili, doğası ile bilinen Trabzon’un yaşam alanı olmaktan çıktığını, devlet gücünü arkasına alan sermayeye peşkeş çekildiğini ve artık yeşilin yerini betona bıraktığını kaydetti. Açıklamada Taşönü Entegre Çöp Tesisi ve Karadeniz Sahil Yoluna de dikkat çekildi.
AKP yeni maden yasasıyla Sayıştay’ın bulduğu açıkları kapatmakla meşgul – 9 Kasım
Sayıştay’ın örnek olarak incelediği 687 maden sahasından 330’unda sınır aşımı olduğunu tespit ettiğini hatırlatan CHP’li milletvekili Ali Öztunç, “ayrıca 49’unda izinsiz yapı olduğu, 31 sahada, izin amacı dışında kullanımlar olduğu, 78 sahada ise hem izin amacı dışında kullanılan idare izni olmayan yapılar yapıldığı ve 20 sahanın ise koordinatlarının sorunlu olduğu tespit edilmiştir. AKP denetim yetersizliğini gidermeye çalışacağına, meseleyi suç olmaktan çıkarmaya çalışıyor’ dedi.
Torba yasaya karşı toplanan 32 bin 800 imza TBMM’ye teslim edildi – 18 Kasım
Maden ve enerji şirketlerine birtakım ayrıcalıklar öngören torba yasanın 17 Kasım’da TBMM Genel Kurulu‘nda görüşülmeye başlanmasının ardından yasanın geri çekilmesi için başlatılan kampanyada toplanan imzalar TBMM’ye teslim edildi. Kampanyaya aralarında Ekoloji Birliği, Her Yer Kazdağları, Kazdağları Kardeşliği, Yeşil Düşünce Derneği, Ekoloji Birliği ve Kuzey Ormanları Savunması‘nın da yer aldığı 100’ün üzerinde örgüt de desteklerini sunmuştu.
“Yaşam hakkı torbaya sığmaz” – 18 Kasım
17 Kasım Salı günü TBMM Genel Kurulu‘nda görüşülmeye başlanan maden ve enerji şirketlerine bir takım ayrıcalıklar öngören torba yasaya karşı Türkiye’nin birçok noktasında eylem düzenlendi. Çanakkale, Antakya, Sinop ve İstanbul‘da bir araya gelen doğa severler Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi isimli torba yasanın geri çekilmesini talep etti. İstanbul’da Kazdağları İstanbul Dayanışması‘nın çağrısıyla eylem düzenleyen aktivistler Kadıköy Eminönü İskelesi önünde bir araya geldi. “Yaşam hakkı torbaya sığmaz” sloganları atan göstericiler burada bir basın açıklaması okudu.
‘Atık lastik’ teklifinde kelime oyunu yapıldı – 25 Kasım
Meclis Genel Kurulu’nda görüşmeleri devam eden “Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi”nin ilk 35 maddesi kabul edildi. Teklifte yer alan, “Ruhsat sahası dışında geçici tesis kurulması” ibaresinin yer aldığı 6’ncı madde çıkarıldı. 2016 yılında biyokütle tanımına giren lastikten elektrik üretiminin yanına çöpten elektrik üretimi de eklenerek, lastikten ve çöpten elektrik üretiminin önünü açan 13’üncü maddeye ilişkin ise 4 ayrı önerge verildi. AKP-MHP tarafından verilen önergeyle kanun metninde, “Biyokütleden elde edilen gaz (çöp gazı dâhil)” ile “enerjisi” ibaresi madde metninden çıkarıldı, “kentsel atıkların” ibaresi ise “belediye atıklarının (çöp gazı dahil)” şeklinde değiştirildi.
Enerji ve maden şirketlerine ayrıcalık veren kanun teklifi yasalaştı – 26 Kasım
Enerji ve maden şirketlerine bir takım ayrıcalıklar tanıyan torba yasanın TBMM Genel Kurulu‘ndaki görüşmeleri sona erdi. AKP’li milletvekillerinin imzasıyla sunulan Elektrik Piyasası Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi yasalaştı. Torba yasa, 13 Ekim’deki alt komisyonda görüşüldükten sonra 21 Ekim tarihinde gerçekleştirilen üst komisyon toplantısında oy çokluğuyla kabul edilmişti. Doğa severlerin ve aktivistlerin mücadelesi sonucunda torba yasadaki tepki toplayan 3, 5 ve 6. maddeler değiştirildi.
Ekoloji Birliği Erdoğan’dan enerji ve maden yasasının veto edilmesini istedi – 30 Kasım
Ekoloji Birliği’nin Cumhurbaşkanlığı’na hitaben yayınladığı açık mektubunda, maden ve enerji santrali projeleriyle ÇED süreçlerinin ve doğayı tehdit eden tüm faaliyetlerin durdurulması da talep ediliyor. Mektupta, kanun teklifinin bilim insanları, meslek odaları ve ekolojistlerin görüşlerini bildirmelerine imkan tanımadan ve vatandaşların, ekoloji örgütlerinin imza kampanyaları, basın açıklamaları göz ardı edilerek kabul edildiği de belirtildi.
İklim Krizi
Türkiye’de ekim ayı yağış ortalaması yüzde 58 azaldı – 4 Kasım
Meteoroloji Genel Müdürlüğü verilerine göre, Türkiye’de uzun yıllar ekim ayı yağış ortalaması 51 milimetre olarak ölçüldü. Geçen yıl ekim yağışları 27,4 milimetre kaydedilirken, bu yıl ekimde yüzde 21 azalarak 21,7 milimetre olarak kayıtlara geçti. Bu yılın ekim yağışları, uzun yıllar alınan ortalamaya göre yüzde 58 azaldı. Yağışlar ülke genelinde normalin ve geçen yıl yağışlarının altında gerçekleşti. Yağışlardaki azalma Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde yüzde 90’ın üzerine çıkarken, her iki bölgede de son 40 yılın en düşük ekim ayı yağışı gerçekleşti.
Türkiye son 50 yılın en sıcak ekim ayını yaşadı – 5 Kasım
Meteoroloji Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan aylık iklim analizine göre, uzun yılların ekim sıcaklık ortalaması 15,2 derece iken, geçen ay 18,4 derece olarak kaydedildi. Böylece, Ekim 2020 dönemi ortalama sıcaklıkları, iklim normallerinden 3,2 derece daha yüksek gerçekleşti. Bu veri, 50 yıllık dönemde en sıcak ekim ayı olarak kayıtlarda yerini aldı. AA’nın aktardığına göre buna ek olarak 33 merkezde ise yeni ekstrem sıcaklık rekorları görüldü.
Bodrum Belediyesi’nden iklim adımı – 11 Kasım
Bodrum Belediyesi’nin imzaladığı Belediye Başkanları Küresel İklim ve Enerji Sözleşmesi’ ilçedeki sera gazı salınımının azaltılması, sera gazı envanterinin hazırlanması ve iklim değişikliği eylem planı hazırlanması taahhüt ediliyor. Sözleşme’yi bugüne kadar Türkiye‘de sadece 23 belediye imzaladı. Muğla kenti için ise bu sözleşme ilk defa imzalandı. Belediye başkanı Aras, Bodrum’da, 2030 yılına kadar sera gazı salınımını en az yüzde 40 oranında azaltmayı hedeflendiklerini açıkladı.
İstanbul’da baraj doluluk oranı son 10 yılın en düşük seviyesinde – 20 Kasım
İstanbul Su ve Kanalizasyon İdaresi‘nin (İSKİ) paylaştığı verilere göre kasım ayı itibariyle İstanbul’daki barajların doluluk oranı yüzde 26.60’ya düştü. Yani barajların beşte dördü şu anda boş bulunuyor. Ayrıca, kentte su sağlayan barajlardaki doluluk oranı yüzde 26,82 küçüldü. İstanbul‘da temiz suya erişim konusunda alarm zilleri çalmaya başladı. İstanbul’da günde 3 milyon metreküp su tüketiliyor. Fakat buna karşılık kentte özellikle bu yıl barajlardaki su miktarlarında düşüş yaşanıyor.
G20 zirvesinde Türkiye’den Paris Anlaşması şerhi – 23 Kasım
Dünyanın en büyük 20 ekonomisinin her yıl bir araya geldiği G20 zirvesi bu yıl Suudi Arabistan dönem başkanlığında çevrimiçi olarak gerçekleşti. Salgınla ve iklim değişikliğiyle mücadele konularının da yer aldığı bildiride Türkiye Paris Anlaşması’na vurgu yapan madde hakkında ek bir açıklama yaparak sonuç bildirgesine eklettirdi. Bu, Türkiye’nin oybirliğiyle karar alınan bildirgenin içeriğine katılmakla birlikte belirli çekincelerinin de bulunduğunu belirten bir şerh koyması anlamına geliyor.
Meriç Nehri’nde kum adacıkları oluştu – 24 Kasım
Edirne‘de kış ve yazın ardından sonbaharın da iklim değişikliğine bağlı olarak kurak geçmesi nedeniyle Meriç ve Tunca nehirlerindeki su seviyesi düştü. Bulgaristan‘da başlayan, Edirne‘den geçen ve taşkınların yaşandığı Meriç Nehri‘nde kuraklık nedeniyle kum adacıkları oluştu. Adacıklar üzerinde martıların avlandığı Meriç Nehri’nin debisi Devlet Su İşleri (DSİ) verilerine göre, 2 yıl önce saniyede 222 metreküp olurken, bu yıl aynı gün 59 metreküpe düştü. Tunca’da 2 yıl önce 16 olan debi bu yıl aynı gün ise saniyede 2 metreküp ölçüldü.
Türkiye kömür üreticilerine 10 ayda 100 milyon TL destek verdi – 24 Kasım
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanı Fatih Dönmez, bir grup gazeteciye yaptığı değerlendirmede Covid-19 gölgesinde geçen 2020 yılının 10 aylık sürecinde ‘yerli kömür’e 100 milyon lira destek sunduklarını açıkladı. Dönmez açıklamasında yerli kömür üretimini enerji bağımsızlığı ve istihdam açısından kritik önemde gördüklerini söyledi. 1000 MW’lık yerli kömür santralinin yıllık 1,24 milyar metreküp doğalgaz ithalatını önlediğini vurgulayan Dönmez, “Bu sayede cari açığımızın kapanmasına yıllık yaklaşık 240 milyon dolarlık bir katkı sağlanıyor” dedi.
İnsanlar iklim krizini biliyor, sebeplerini bilmiyor – 26 Kasım
İklim Haber ve Konda tarafından yapılan araştırmaya göre her 10 kişiden yedisi iklim değişikliği için endişeli olduğunu söylüyor. İnsanların yarısı için ise iklim krizi koronavirüsten daha tehlikeli. “Türkiye’de İklim Değişikliği ve Çevre Sorunları Algısı 2020” araştırması için ülke çapında 3431 kişiyle yüz yüze anket yapıldı. İnsanların iklim krizi hakkındaki algısını ve görüşlerini öğrenmeyi amaçlayan anket, aynı zamanda bu yıl pandemi süreciyle artan çevresel farkındalığı da ölçmeye çalıştı.
Edirne’nin içme suyunu sağlayan baraj kurudu – 27 Kasım
Edirne‘de merkez içme suyu ihtiyacını karşılayan Kayalıköy Barajı‘nda aşırı kuraklık nedeniyle aktif doluluk oranı yüzde 3 seviyesine indi. Bunun üzerine açıklama yapan Edirne Büyükşehir Belediyesi en az 36 saat boyunca şehir merkezine su verilemeyeceğini duyurdu. Su kesintisi dün öğlen saat 13.00 itibariyle başladı. Bugün gece yarısına kadar devam etmesi planlanıyor. DSİ’den “Kayalıköy Barajı’ndan su alınamayacağı için içme suyu ihtiyacı Süloğlu Barajı‘ndan sağlanacaktır” açıklaması yapıldı.
ABB’de İklim Değişikliği ve Uyum Şube Müdürlüğü kuruldu – 27 Kasım
Ankara Büyükşehir Belediyesi Başkanı Mansur Yavaş, belediye bünyesinde İklim Değişikliği ve Uyum Şube Müdürlüğü kurulduğunu duyurdu. Sosyal medya hesabından müjdeli haberi paylaşan Yavaş, “İklim değişikliğiyle mücadele kapsamında İklim Değişikliği ve Uyum Şube Müdürlüğümüzü kurduk ve eylem planımızı hazırlamak için ilk adımı attık” ifadelerini kullandı. Ancak henüz yeni kurulan müdürlüğün hangi konularda çalışmalar yapacağı kamuoyuyla paylaşılmadı.
Tarım Bakanlığı’ndan kuraklık çalışması bütçe sunumu – 27 Kasım
Tarım ve Orman Bakanlığı, tarımsal kuraklıkla mücadelede yeterli kapasiteye ulaşmış kurumsal bir yapıyı geliştirmek ve kuraklığın tarıma olumsuz etkilerini azaltmak veya önlemek amacıyla 2018-2022 yıllarını kapsayan Türkiye Tarımsal Kuraklıkla Mücadele Stratejisi ve Eylem Planı‘nı hazırlayarak uygulamaya koydu. Bu yıl ülkenin dört bir yanındaki 15 havza için “kuraklık yönetim planları” hazırlarken 2021’de de 7 havza ölçeğinde bu çalışmayı yapacak. Bu yıl hazırlanan Ulusal Sera Gazı Emisyon Envanteri sonuçlarına göre, 2018 yılı toplam sera gazı emisyonu, bir önceki yıla kıyasla yüzde 0,5 azaldı. 2018 yılı emisyonlarında karbondioksit eşdeğeri olarak en büyük payı yüzde 71,6 ile enerji kaynaklı emisyonlar alırken, bunu sırasıyla yüzde 12,5 ile tarımsal faaliyetler, yüzde 12,5 ile endüstriyel işlemler ve ürün kullanımı, yüzde 3,4 ile atıklar takip etti.
Türkiye’nin 12. büyük gölü Eber, son bir ayda 1.5 kilometre daha çekildi – 30 Kasım
Afyonkarahisar’ın Çay İlçesi, Eber beldesi sınırlarındaki Türkiye’nin 12’inci büyük gölü olan Eber Gölü’nde kuraklık, iklim değişikliği ve bilinçsiz sulamaya bağlı olarak yaşanan su çekilmesi tehlikeli boyutlara ulaştı. Geçen ekim ayı sonunda 2.5 kilometre çekildiği tespit edilen Eber Gölü’nde son ayda yaşanan 1.5 kilometre ile çekilme 4 kilometreyi buldu.
Enerji Santralleri
16 dernekten ortak açıklama: “Ander kalsın HES’leriniz” – 4 Kasım
Artvin, İstanbul ve Bursa’da faaliyet gösteren dernekler, ortak bir açıklama yayımlayarak Yusufeli’de yapılmak istenen HES projelerine tepki gösterdi. Yusufeli’de Erarı Elektromekanik Enerji San. Tic. Ltd. Şirketinin köylülerin karşı çıkması nedeniyle 6 yıldır yapamadığı HES inşaatı için koronavirus salgınını fırsat bilerek yeniden harekete geçmesi, yurttaşlar tarafından tepkiyle karşılandı. “Yusufeli, Demirdöven ve Yaylalar köylerinde yapılmak istenen HES projeleri Çoruh Vadisi’nin sonu olacaktır” diyen 16 dernek, yaptıkları ortak basın açıklamasıyla HES’leri protesto etti.
İzmir’de zeytin üreticilerinden JES protestosu – 9 Kasım
İzmir Seferihisar’da yapılması planlanan jeotermal enerji santraline karşı bir araya gelen yöre halkı, şantiye alanını kapatarak protesto gösterisi yaptı. Santralin zeytin ormanlarına ve bölge doğasına zarar vereceğini söyleyen köylüler, şantiye ve arama kuyuları hakkında suç duyurusunda bulunarak her türlü hukuki yola başvuracaklarını belirtti. Köylüler, İzmir’in Seferihisar ve Menderes ilçesi sınırları içerisinde yer alan Orhanlı ve Yeniköy mevkilerinde yapılması planlanan santralin erkence türü zeytin ormanları başta olmak üzere bölgenin doğasını ve buradan geçimini sağlayan insanları tehdit ettiğini belirtiyor.
Nallıhan kömürlü termik santrali imar planları iptal edildi! – 10 Kasım
TEMA Vakfı’nın Çayırhan-B kömürlü termik santraline karşı açtığı davada karar verildi. Ankara’nın Nallıhan İlçesi’nin Uluköy ve Karaköy Mahalleleri sınırları içerisinde yaklaşık 740 hektar büyüklüğündeki sulak alanda kurulması planlanan santrali ile ilgili TEMA Vakfı’nın gerekçelerinin haklı bulunduğu mahkemede; hassas bölgede kurulması planlanan santral için gerekli analizlerin yapılmadığı, en uygun yerin belirlenmediği, çevresel risklerin yeteri kadar değerlendirilmediği ve mevcut ekosistem ile su varlıklarına zarar vereceği sebepleriyle imar planını iptal etti.
Dozeri kepçeyi kapan bu dereye koşuyor – 11 Kasım
Rize’nin Güneysu ilçesinde yapımı devam eden HES’e karşı mücadele eden köylüler, şimdi de bölgede yapılması planlanan taş ocağına karşı direniş başlattı. Gürgen Vadisi’ne yapılması planlanan taş ocağına karşı imza kampanyası başlatan yöre halkı, hukuksal mücadele başlatacaklarını dile getirdi. Handüzü Yaylası Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Derneği Başkanı Ceyhun Kalender, Güneysu Gürgen Köyü’nde Alicik HES’e açılan dava henüz sonuçlanmadan aynı dere üzerinde yeni bir yıkım projesi hayata geçirilmek istendiğini söyledi.
Akkuyu NGS’nin üçüncü ünitesi için inşaat lisansı verildi – 17 Kasım
Enerji ve Tabii Kaynaklar Bakanlığı, Akkuyu Nükleer Güç Santrali’nin üçüncü ünitesi için inşaat lisansı verildiğine dair yazılı bir açıklama yayınladı. Bakanlık tarafından yapılan açıklamada “Akkuyu NGS’nin 3. ünitesi için inşaat lisansı verildi. 2023’te ilk reaktör devreye alınacak ve enerji portföyümüz yeni bir enerji kaynağıyla daha çeşitlendirilecek,” ifadeleri yer aldı. Santralin ikinci ünitesinin temeli ise Haziran 2020’de atılmıştı.
Ayvacık Gülpınarlılar kazandı – 18 Kasım
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından Gülpınar’a yapılmak istenen Transmark Jeotermal Enerji Santrali projesi için verilen ‘ÇED Gerekli Değildir’ kararının yürütmesi durduruldu. Mahkeme kararına itiraz yolu kapalı. Gülpınar Sürdürülebilir Yaşam Derneği tarafından yürütmenin durdurulması ve projenin iptali talebi ile dava açılmıştı.
HES projesi İl Genel Meclisinde kabul edildi – 18 Kasım
Erari Elektromekanik Enerji Şirketi ve taşeronu Nuryol İnşaat şirketinin Demirdöven ve Yaylalar Köyü’nde köylülerin tepkisi nedeniyle 6 yıldır yapamadığı HES inşaatı için koronavirüs salgınını fırsat bilerek geçen ay yeniden harekete geçti. Şirket kendisine ait olmayan bir belge ile bölgede demir direkler dikerek enerji hattı döşemek için beton dökmeye çalışırken yurttaşların tepkisiyle karşılaşmıştı. Jandarmanın olay yerine gelmesinin ardından şirket çalışma yapmak istediği alandan yurttaşlar tarafından 3 kez kovulmuştu. Artvin Yusufeli ilçesi Demirdöven ve Yaylalar köyünde yapılmak istenen HES projesi Artvin İl Genel Meclisinde AKP ve MHP oylarıyla kabul edildi.
‘Türkiye’nin Orman ve Çöp Yakarak Elektrik Üretmeye İhtiyacı Yok’ – 19 Kasım
Samsun’da Çarşamba Biyokütle Enerji Santralı’nda (BES) dün ikinci kez bilirkişi heyeti tarafından inceleme yapıldı. İnceleme esnasında bölgede bulunana yaşam savunucuları projeye karşı mücadeleye devam edeceklerini belirtti. Elektrik Mühendisi Özdağ, “Türkiye’nin Çarşamba’nın ortasında orman ve çöp yakarak elektrik üretmeye ihtiyacı yok” dedi. Çarşamba Ovası’nın ortasında yer alan Eğercili mahallesinde, Oltan Köleoğlu Elektrik ve Enerji Üretimi Ticaret A.Ş. tarafından kurulmak istenen santral için çevresel etki değerlendirme (ÇED) gerekli değildir kararı verildi.
Karaburun’da ÇED olumlu kararı iptal edildi – 20 Kasım
Anayasa Mahkemesi, İzmir’in Karaburun İlçesi’nde 2014 yılından bu yana Karaburunlu yurttaşlar ve Karaburun Kent Konseyi’nin öncülüğünde devam eden RES için verilen ÇED Olumlu kararının iptali davalarında, çevre ve ekoloji mücadelesi açısından kritik bir hak ihlali kararı verdi. AYM kararında, “Danıştay olayda teknik incelemeye gerek olmadığı yönünde bir tespit yapmamış, diğer taraftan yetersiz gördüğü bilirkişi raporundaki eksikleri tamamlatma yoluna gitmediği gibi bu durumun sebebini de kararında izah etmemiştir,” ifadeleri yer aldı.
Masa başında karar vermeyin, sorunlu yasaları AYM’ye taşıyın – 30 Kasım
Sarpıncık RES Projesi için Anayasa Mahkemesi’nin verdiği yeniden yargılama kararı öncesi Karaburun Yurttaş Davacıları, Danıştay üyelerine açık mektup yazdı. Davacılar, yeniden yargılama yapılmadan önce bir önceki yargılamanın AYM’ye taşınmasını istiyor. Mektupta sahayı görmeden masa başında karar vermenin sakıncalarına değinildi.
Orhanlı Köyü’nde JES şirketine karşı imece – 23 Kasım
İzmir’in Seferihisar ilçesinde yer alan Orhanlı Köyü‘nde yaşayan vatandaşlar bölgede jeotermal enerji santrali yapmak isteyen şirketin köylülerin tapulu arazilerini yol olarak kullanmasına karşı arazilerini dikenli tel ile çevirdi. Şirket tarafından bu sürede birçok zeytin ağacına zarar verildiğini belirten köy halkı yeni zeytin ağacı fidelerini de toprakla buluşturdu.
Geliyê Zîlan’daki HES başvurusuna ret – 23 Kasım
Erciş’teki Zilan Vadisi’nde yapımı devam eden HES için verilen ÇED raporuna karşı yapılan itiraz “davacının dava konusu projenin etki alanında ikamet etmediği” gerekçesiyle reddedildi. Van’ın Erciş ilçesinde bulunan ve 1930 yılında binlerce Kürdün topluca katledildiği yer olarak hafızalara kazınan Zilan Vadisi’ndeki (Geliyê Zîlan) Hidroelektrik Santrali projesi çalışmaları devam ediyor. Koronavirüs (Kovid-19) salgını sürecinde hız kazanan projeye karşı bölge sakinleri tarafından yapılan hukuki girişimler de sonuç vermiyor.
Danıştay bozdu, mahkeme yeniden Ovacık’ta jeotermale ‘hayır’ dedi – 25 Kasım
İzmir‘e bağlı Çeşme ilçesinin en verimli ovası olan Ovacık‘ta, dokuz jeotermal kuyu açılabilmesi için verilen “ÇED gerekli değildir” kararına mahkemeden bir kez daha iptal geldi. Çevreciler ve çevrede bulunan çok sayıda site sakini adına Avukat Seher Gacar‘ın İzmir İdare Mahkemesi‘nde açtığı dava sonucunda, 2019 yılında iptal edilmişti.
Zori Çayı HES tehlikesiyle karşı karşıya – 25 Kasım
Batman’ın Sason ilçesine bağlı Balbaşı (Herîvê) köyü ile Diyarbakır’ın Kulp ilçesinde yer alan Kayahan (Xweşika) mahallesi arasında geçen Zori Çayı hidroelektrik santral (HES) tehlikesiyle karşı karşıya. Maya Enerji Üretim Şirketi tarafından yapılmak istenen HES, 67 bin 450 metrekare alanı kapsıyor. Proje bölgedeki kültürel ve doğal varlığın yanında bölgede yaşayan insanların yaşamını da tehdit ediyor.
Manisa’da biyogazcılar ÇED toplantısı için pandemi yasakları rafa kaldırıldı – 26 Kasım
Koronovirüs yasakları hiçe sayılarak Manisa’nın Salihli İlçesi Adala mahallesinde biyogaz enerji tesisi için ÇED halkın katılımı toplantısı yapıldı. Aralarında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı yetkililerinin de bulunduğu, çeşitli resmi kurum temsilcileri ile şirket görevlileri pandemi yasakları kapsamında kapalı olan bir kahvehaneyi açtırarak ÇED toplantısı için katılım çağrısı yaptılar. Kahvehane bahçesinin etrafına güvenlik şeridi çekilirken Adalalılar pandemi yasaklarını hatırlatarak ÇED toplantısının iptal edilmesi gerektiğini dile getirdiler. İhaleyi alan şirketin kendi adamlarını katarak toplantıyı başlatmasına tepki gösteren Adalalıların itirazlarını ve toplantının hukuksuz olduğuna dair tutmak istediği tutanağı jandarma yetkilileri “sizin tutanak tutmaya hakkınız yok” diyerek reddetti.
Artvin Yusufeli’nde HES karşıtı protesto – 27 Kasım
Artvin Yusufeli’nde yapılması planlanan iki farklı hidroelektrik santral (HES) projesine karşı yurttaşların tepkisi devam ediyor. Demirdöven köyündeki Nuryol İnşaat’a ait Damla HES projesi ile Kılıçkaya Köyü’nde Ata HES Mühendislik Müşavirlik Enerji tarafından yapılması planlanan Aydın Regülatörü HES projesine karşı bölge muhtarları ve köylüler bir araya gelerek ortak basın açıklaması yaptı. Boyalı Köyü Muhtarı Muzaffer Tunç açıklamada şirketin Demirdöven Köyü’nde kanunsuz ve izinsiz şekilde yaklaşık 8 aydır çalışmalarını yürüttüğünü belirtti.
Koruma Kurulu Germiyan’daki RES Projesi’ni durdurdu – 27 Kasım
Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Çeşme’nin Germiyan Mahallesi’nde yapılmak istenen RES Projesi’ni durdurdu. Santralin faaliyet gösterdiği alan ‘Birinci Derece Sit Alanı’ olarak tescillendi. İzmir 1 Numaralı Kültür Varlıklarını Koruma Bölge Kurulu, Çeşme’nin Germiyan Mahallesi’nde Gürol Porselen A.Ş tarafından yapılan RES Projesi’ni durdurma kararı aldı. Kurul kararında yapılan incelemelerde arkeolojik alandaki gözetleme kulesi ve kale kalıntılarına zarar verildiği ve durumu haber vermeyen yetkililerin uyarılacağı ifade edildi.
Gürcistan’da başlayan HES projeleri direnişle karşılandı – 28 Kasım
Gürcistan’ın Kutaisi kentinde, Türkiyeli inşaat şirketi ENKA tarafından yapılacak olan HES projesinin şantiye çalışmalarına karşı yerel halk ayaklandı. Yolu iki saat trafiğe kapatan halka polis müdahale etti. Yaşanan arbedede polisin sıktığı gazdan etkilenen yurttaşlar hastaneye kaldırıldı. İki saat süresince direnen ve ENKA çalışanlarının şantiye alanından çıkmasını sağlayan yurttaşlar 24 saat HES nöbeti tutmaya başladı. Türkiye enerji şirketlerine alan açmayı yurt dışında da sürdürüyor. Türkiye’de enerji şirketlerine üretmedikleri enerji için kapasite bedeli altında ödeme yapılırken, yurt dışında üretilen enerji için de alım garantisi veriliyor.
Şavşat’ta HES’e Karşı Mücadele Sürüyor – 29 Kasım
Artvin’in sakin şehir (Cittaslow) unvanlı Şavşat ilçesinde yapılması planlanan ve 28 köyü etkileyecek Hanlı Hidroelektrik Santralı projesine karşı bölge halkının mücadelesi sürüyor. HES’e karşı Kireçli köyünde bir araya gelen Şavşat Dernekleri Federasyonu, ‘Sahip çık, dereler özgür aksın’ diyerek bir kez daha yıkıma izin vermeyeceklerini duyurdu. Federasyon adına açıklamayı okuyan Mehmet Yazıcı, Şavşat’ın birçok köyünde çevreyi yok edecek olan projelerin bilimsel çerçevede hazırlanmadığını dile getirdi.
Akkuyu Nükleer Santrali’nin lisans iptali için açılan dava görüldü – 30 Kasım
Doğu Akdeniz Çevre Dernekleri (DAÇE) Gönüllüleri ve Mersin Nükleer Karşıtı Platformu, Akkuyu Nükleer Santrali’nin hukuken geçerli bir ÇED raporu ve üretim lisansı olmaması nedeniyle Mersin 2’nci İdare Mahkemesi’ne dava açtı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na yeniden ÇED süreci başlatılması için yapılan idari başvuru Bakanlık tarafından reddedilmişti. Bakanlığın işleminin iptali için açılan davanın ilk duruşması bugün görüldü. Duruşma öncesi avukatlar basın açıklaması yaptı. Açıklamada konuşan DAÇE Gönüllüleri Avukatı İsmail Hakkı Atal, UYAP üzerinden reddi hakim talebinde bulunduklarını ve mahkemenin dosyadan el çekmesi gerektiğini vurguladı. Mahkeme, önümüzdeki günlerde davaya dair karar verecek.
Sinop Nükleer Santrali davasında mahkeme bilirkişi incelemesi için 40 bin TL istedi – 30 Kasım
Sinop Nükleer Güç Santrali hakkında verilen Çevresel Etki Değerlendirme Olumlu Raporu’na karşı açılan davada mahkeme bilirkişi incelemesi yapılması yönünde karar verdi. Samsun 3’üncü İdare Mahkemesi’ne açılmış davada davacı olarak bir milletvekili, 59 bireysel katılımcının yanı sıra Sinop ve Ayancık Belediye Başkanlığı ile EMO, ŞPO, JMO, Metalurji Mühendisleri Odası, TTB, KESK, Sinop Barosu, SNKPDER, ÇYDD, KENTSAV, Sinop ÇDD, Ayancık ÇKD yer alıyor.
Madencilik
İkizdere halkından Cengiz İnşaata karşı dayanışma çağrısı – 2 Kasım
Doğal hayatın yok olacağı ve doğal bitki örtüsünün heba olacağı gerekçesiyle Cengiz İnşaat tarafından açılacak olan taş ocağına karşı çıkan İkizdere Dernekler Federasyonu yazılı bir basın açıklaması yaparak yurttaşları taş ocağına karşı dayanışmaya çağırdı. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’nın 13.08.2020 tarihli ve 170536 sayılı oluru ile kısmen “Doğal Sit-Nitelikli Doğal Koruma Alanı” ve kısmen “Doğal Sit-Sürdürülebilir Koruma ve Kontrollü Kullanım Alanı” olarak tescil edilen alana taş ocağı açılmasına İkizdere halkı yaşam alanlarının yok edileceği gerekçesiyle karşı çıkıyor.
“Mahalleme, köyüme, yeşilime dokunma” – 14 Kasım
İstanbul Rize Masası, Rize’nin İkizdere İlçesi’nde açılması planlanan taş ocağına karşı çıkmak için “İkizdere Vadisi Taş Ocaklarına Kurban Edilemez” çağrısıyla Kadıköy İskelesi Atatürk Anıtı önünde 14 Kasım Cumartesi günü basın açıklaması düzenledi. Yağmurlu havaya rağmen çağrıya kulak verip basın açıklamasına katılan yaşam hakkı savunucuları, “Mahalleme, köyüme, yeşilime dokunma” sloganı attı. “İkizdere İskencedere Vadisinde Taş Ocağına Hayır!” “İkizdere İskencedere Vadisinde Taş Ocağını Durduralım” pankartlarının arkasında biraraya gelen grup adına basın açıklamasını İstanbul Rize Masası Başkanı Necati Ekşi okudu.
Tokuş Köyü meralarına taş ocağı yapılmasını istemiyor – 5 Kasım
Tokuş köyünün içme suyu kaynaklarının bulunduğu tek mera alanlarına taş-kalker ocağı yapılmak isteniyor. Köylüler “Bırakın ekelim, balımızı toplayalım, üretimlerimizi yapalım” diyor. Sivas merkeze bağlı Tokuş köyünün içme suyu kaynaklarının bulunduğu tek mera alanlarına yapılmak istenen taş-kalker ocağına karşı köylüler dava açtı. Sivas Merkez Tokuş Köyü İstanbul Dernek Başkanı Nazife Hüner, aradan 4-5 yıl geçtikten sonra farklı bir şirketin önceki proje alanına sadece 1-1.5 km uzaklıkta yine taş kalker ocağı yapmak için başvurduğunu ve Sivas Valiliğinin bu projeye de “ÇED Gerekli Değildir” kararı verdiğini dile getirdi.
Kirazlıyayla’da mahkeme kendi atadığı bilirkişi heyetinin raporunu yok saydı – 9 Kasım
Bursa Kirazlıyayla’da Meyra Madencilik’ tarafından yapılmak istenen çinko-kurşun-bakır zenginleştirme tesisi hakkındaki ÇED Olumlu raporuna karşı açılan davada, bilirkişi heyetininin raporunu kabul etmeyerek açılan davayı reddetti. Mahkemenin kendi atadığı bilirkişi heyeti sunduğu raporda ‘ÇED raporu teknik olarak yeterli değildir’ ifadelerini kullanmıştı. Ayrıca “Tesisin su kaynaklarına etkisi, deprem bölgesi olması, bitki örtüsü üzerindeki etkisi, tarım arazileri ve hayvancılık üzerindeki olumsuz etkisi”nin ÇED Raporu’nda yer almadığı belirtilmişti.
Kelkit Havzası ve Boğalı Yaylaları’na altın-bakır madeni tehditi – 11 Kasım
Tokat ve Amasya illerinin can damarını oluşturan Kelkit Havzası ve Boğalı Yaylaları civarında yapılmak istenen altın-bakır madenine tepkiler büyüyor. Verusa Madencilik ile ona bağlı olarak kurulan Galata Altın İşletmeciliği tarafından altın-bakır madeni açılmak isteniyor. Yeşil Erbaa Çevre Platformu bu projenin derhal durdurulması gerektiğinin altını çizerek herkesi bu projeye hayır demeye çağırıyor. Galata Altın İşletmeciliği, şu anda madeni açabilmek için üçüncü aşamada. Birinci aşama olarak bu bölgede ruhsatını aldı. Daha sonra ön keşifler yapıldı. Şu sıralarda da jeolojik ve hemen arkasından başlanılacak olan sondaj çalışmaları için hazırlık yapılıyor. Şirket önümüzdeki haftalar şantiye kurmak için de bildirimini yapmış.
Fatsa’da Altıntepe Madencilik’in çalışma izninin bir ay önce sonlandığı ortaya çıktı – 12 Kasım
Ordu Çevre Derneği, Fatsa’da siyanürle altın ayrıştırma işletmeciliği yapan Altıntepe Madencilik şirketinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığı ÇED İzin ve Denetleme Genel Müdürlüğü’nden aldığı Geçici Faliyet Belgesi’nin süresinin 9 Ekim tarihinde sona erdiğini ortaya çıkardı. Şirket ise faaliyetlerine devam ediyor. ORÇEV şirketin ÇED dosyasından elde ettiği belge hakkında denetleme yapılıp yapılmadığı, yasal yaptırım uygulayıp uygulanmadığını sordu.
Alamos Gold ‘öldürme’ ve ‘soykırım’ suçlamasıyla Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne şikayet edildi – 13 Kasım
Aralarında Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Koruma Derneği’nin de yer aldığı 20 doğa savunucusu, yürütmek istediği madencilik faaliyeti nedeniyle Kazdağları’nda büyük bir yıkıma yol açan ruhsatsız Alamos Gold’u Uluslararası Ceza Mahkemesi’ne şikayet etti. Şirketin madencilik faaliyetlerinin hem iklim krizine neden olması hem de koronavirüs tarzındaki salgınların ortaya çıkmasına sebep olarak insanlığa karşı suç işlediği belirtilen dilekçede, söz konusu şirketin cezalandırılması talep edildi.
Bergama Okçular’da yöre halkının ÇED zaferi! – 13 Kasım
Bergama’nın Kozak Yaylası’nda bulunan Okçular Köyü’nde yapılmak istenen granit ocağı projesinin ÇED toplantısına yöre halkı yolu kapatarak geçit vermedi. Okçular Köyü Muhtarı Ali Ürküt’ün de imza altına aldığı tutanakta; “Toplanan vatandaşlar tarafından yoğun protestolar eşliğinde, projeye karşı oldukları ve bilgilenmek istemediklerini belirtildi. Fiili olarak toplantı mekanına girilemediğinden toplantı yapılamadı” sözlerine yer verildi. Bergama Çevre Platformu dönem sözcüsü Erol Engel; “Bugün burada 100 hektarlık alanda taş ocağı açmak isteyen firma yetkililerince ÇED toplantısı yapılacaktı. Yöre halkının birlikteliğiyle bu tehlikeyi de savuşturduk,” dedi.
Üçpınar direnişi sona erdi – 17 Kasım
Ordu’nun Ünye ilçesi Üçpınar köyünde sondaj arama çalışmasına karşı başlayan direniş 13. gününde sondaj makinalarının bölgeden çekilmesiyle sona erdi. Üçpınar köylüleri yaptıkları basın açıklamasıyla “13 gün yaşam alanlarımızı, geleceğimizi savunduk. Sondaj ekiplerinin ve jandarmanın köyümüzden çekilmesinden kaynaklı bundan sonraki süreci büyük bir titizlikle takip edecek, hukuki işlemlerimize devam edeceğiz” denildi.
Dedeyazı’da maden ocağı projesine ek ilaveye köylülerden tepki geldi – 20 Kasım
Malatya’nın Doğanşehir ilçesi Dedeyazı Mahallesi’nde Mir Serhat Madencilik firması tarafından yapılan “Demir Ocağı ve Kırma Eleme Zenginleştirme Tesisi”ne ek ilave projesi köylüler tarafından tepki çekti. Proje için Çevre Şehircilik İl Müdürlüğü halkı bilgilendirme toplantısı yapmak istedi fakat katılım olmadı. Konuya ilişkin durumu aktaran Malatya Tüm-Köy Sen Üretici Sendikası Yöneticisi ve Dedeyazı Köylüleri Derneği Üyesi Recep Çakır, ”Toplantıya katılmayacağımızı belirttik, proje bizim için yok hükmünde. Zaten şirket de hiçbir kurala uymayarak çalışmalarını yürütüyor, önce yıkama tesislerini sonrasında proje için ÇED başvurusu yaptılar. Önce ÇED alınır, sonra inşaata başlanır,bunlar sonra ÇED alıyorlar” dedi.
Bilecik’te bakır madeni genişletilmek isteniyor – 20 Kasım
Bilecik iline bağlı Bozüyük ilçesinde yer alan Muratdere Köyü‘nde genişletilmesi planlanan bakır madeni ocağı için Muratdere Ormanları‘nda 36 bin ağacın kesilmesi planlanıyor. Muratdere Madencilik tarafından hali hazırda işletilen bakır-molidren maden tesisinin kapasite artırımına ve yeni tesisler yapılmasına Bilecik İl Genel Meclisi’inde 9’a karşı 12 kabul oyu verildi. Şirket böylece yeni bir ÇED süreci başlatabilecek. Kurulacak tesisin genişletmeyle birlikte Bilecik’e 30 km, Bozüyük ilçesine 15 km, Muratdere köyündeki en yakın yerleşim birimine ise 1,5 km uzaklıkta yer alması planlanıyor.
‘Doğaya ve Halk Sağlığına Kasteden Şirketler Hukuk Bile Tanımıyor’ – 22 Kasım
Valiliğin faaliyet durdurma kararına rağmen, Çatalca’daki ‘Antik Roma Su Yolu’ üzerindeki kuvars kum ocağı, faaliyetlerini devam ediyor. İstanbul Çatalca’da bulunan Burhanettin Soğancılar Kuvarsit ve Kuvars Kum Ocağı hakkında faaliyet durdurma kararı olmasına rağmen, maden çıkarılmaya ve işlenmeye devam edildiği öne sürüldü. Kuzey Ormanları Savunması’ndan (KOS) aktivist Eren İpçizade denetim yapılmadığı için şirketin faaliyetlerine devam ettiğini belirtti.
Bartın Platformu: ‘Hattat Amasra’dan Gitsin, Taşkömürünü TTK İşletsin’ – 24 Kasım
Bartın Platformu bugün bir basın açıklaması yayınlayarak, Amasra’da termik santral yapımından vazgeçilmesini ve taşkömürü sahasının TTK’ya devredilmesini istedi. Amasra’da termik santral yapımından bir an önce vazgeçilmesi çağrısı yapan Platform, Amasra-B sahasındaki taşkömürünün Türkiye Taşkömürü Kurumu (TTK) tarafından işletilmesi gerektiğini açıkladı. Açıklamada “Böylece, yöremiz gençleri istihdam güvenliği olan gerçek bir işe sahip olabilir, iş güvenliği bakımından daha sağlıklı koşullarda çalışma olanağı bulabilirler,” ifadeleri yer aldı.
Mahkeme Emirdağ’da altın aramayı durdurdu – 25 Kasım
Afyon Emirdağ yaylalarında altın madeni arayan TÜPRAG şirketine verilen arama izninin yürütmesi durduruldu. Daha önce şirkete Afyonkarahisar Valiliğince verilen mera kullanım izninin yürütmesini durduran Afyon İdare Mahkemesi şirkete Petrol ve Maden İşleri Genel Müdürlüğü tarafından verilen arama izninin yürütmesini de durdurmuş oldu. Davacılar mahkemeye başvuru dilekçelerinde Tüprag Metal Madencilik San. A. Ş.’ye 16.10.2018 yılında verilen iki yıllık maden arama ruhsatı için yapılan inceleme ve değerlendirmelerin yetersiz olduğunu ileri sürmüşlerdi.
Kazdağları’nda 14 Köyün Su Kaynağına Maden Şirketi Tehdidi – 25 Kasım
Kazdağları’nda 14 köyün su ihtiyacını karşıladığı Kaynarca Deresi’nin yakınında sondaj çalışması yapan TÜMAD Madencilik’in dereden su çektiği de ortaya çıktı. Kazdağı Doğal ve Kültürel Varlıkları Derneği ve yöre halkından temsilciler, bölgede inceleme yapıp Ayvacık Orman İşletme Müdürlüğü’ne başvurdu. Çanakkale’nin Ayvacık ilçesindeki 14 köye su sağlayan Kaynarca Deresi’nin hemen yanı başında TÜMAD Madencilik Sanayi ve Ticaret A.Ş’nin sondaj çalışmaları yapması yöre halkını endişelendirdi.
Dalaman’daki kalker ocağı ÇED’den kaçmak için ruhsat alanını küçük gösterdi – 25 Kasım
Muğla’nın Dalaman ilçesi Kapukargın Mahallesi’nde işletilen kalker ocağı bölgede başta zeytincilik olmak üzere, tarımı, suyu ve yaşamı tehdit ediyor. Kalker ocağının çevreye, tarıma ve sağlığa etkilerini değerlendiren Jeoloji Yüksek Mühendisi Dr. Eşref Atabey, şirketin ruhsat alanını 25 hektarın altında göstererek “ÇED gerekli değildir” kararı aldığını belirterek; “Parça parça tüketilen şey aslında çevresindeki canlılara hayat veren, canlıların yaşamı için gerekli olan, toprak, gıda ve sudur” dedi.
Murgul’da siyanürlü altın ayrıştırmaya karşı mücadele altı yıl sonra yeniden – 26 Kasım
Cengiz Holding’e ait Eti Bakır A.Ş, 2014 yılında Cerattepe’den çıkardığı altını ayrıştırmak üzere Murgul’un Damar köyünde yapmak isteyip başaramadığı siyanür havuzu için tekrar girişimlere başladı. Murgullular ve Artvinli çevre örgütleri ise yeniden mücadeleye hazırlanıyor. Tepkilerin örgütlü bir hale gelmesiyle, ilçenin sekiz kilometre yukarısındaki madende çalışan işçiler, “Bu işçi bu halkın katili olmayacak” sloganıyla protesto eylemi yapıp siyanür havuzlarına karşı çıkmış, holding direnişe katılan işçilerin çıkışını vereceğini söyleyince de tüm kentteki okullar kapanmış, çocuklar okula gitmemiş, halk maden kapısına yığılmış ve 900’e yakın işçi iş bırakmıştı.
Altın madeni kapasitesini artırırsa Fırat Nehri ölecek – 27 Kasım
Erzincan İliç’te 10 yıldır faaliyet gösteren Kanada ve Çalık Holding ortaklığındaki Anagold altın madeni firması, yüzde 50 kapasite artırımına gidiyor. Ekoloji topluluklarının yaptığı açıklamalara göre; altın madeni için yılda 6 bin 500 ton siyanür, 8 bin 900 ton sülfürik asit, 4 bin 900 ton sodyum hidroksit kullanılacak. Madenin sadece Erzincan değil, Tunceli, Sivas ve Malatya’ya da ciddi zararlar vereceği; ayrıca Keban, Karakaya ve Atatürk Barajlarının da oluşacak sızıntılarla ve asit buharları ile tehlike altına gireceği belirtiliyor. Sosyal medyada birçok doğa ve yaşam savunucusu kişi, kurum ve topluluk, #FıratÖlecek etiketiyle maden şirketinin kapasite artırımını protesto etti.
Dereköylüler Delil Göstermişti: Çalınan Tarihi Eser Böyle Bulundu – 30 Kasım
Antalya’nın Korkuteli ilçesinde bulunan ve kömür madeni açılmak istenen tarım cenneti Dereköy’de mahallelinin “Bölgede antik kalıntılar var, maden ocağı açılmamalı’ diyerek Kültür ve Tabiat Varlıkları Koruma Kurulu’na örnek olarak gösterdikleri roma dönemine ait tarihi eser, bulunduğu yerden çalındı. Köylüler jandarmaya şikayette bulunurken, Kültür ve Turizm Bakanlığı’na da dilekçe göndererek, “Çobanlar tarihi eseri maden ocağı şirketinin elemanlarının götürdüğünü söylüyor” iddiasında bulunuldu. Roma dönemine ait tarihi eser, bulunduğu yerden çalınmasının 3 gün sonrasında köylüler tarafından kayaların altına gizlenmiş halde bulundu. Dereköy Köylüleri – A Platformu (Antalya Isparta Burdur Denizli Kaş Platformu) adına Hediye Gündüz çalınan tarihi eserin nasıl bulunduğu konusundaki bilgileri kamuoyuyla paylaştı.
Kaş’ta mermer ocağı için ‘ÇED gerekli değil’ kararı verildi – 30 Kasım
Antalya’nın Kaş ilçesinde Karadağ Mahallesi’ne yapılması planlanan mermer ocağı için çevresel etki değerlendirme (ÇED) gerekli değildir kararı verildi. CTM Mermer İç ve Dış Ticaret LTD. ŞTİ. tarafından açılması planlanan maden ocağının proje bedeli 910 bin TL. Şirket 30,96 hektarlık ruhsat alanın 10,84 hektarlık alanında çalışma yapacak. Şirket 43 yıl boyunca işletmeyi düşündüğü maden ocağından senede 100 bin metreküp cevher çıkaracak. Proje kapsamında yılda 10 milyon 350 bin TL kâr edecek.
Kanadalı şirketin Avanos’taki ağaç katliamı Meclis gündeminde – 30 Kasım
HDP İstanbul Milletvekili Ali Kenanoğlu, UNESCO Dünya Mirası Listesi’nde olan Kapadokya’nın yanı başındaki Avanos’taki Ziyaret Dağı’nda Kanadalı maden şirketi Centerra Gold’un altın arama çalışmaları kapsamında ağaçları keserek yaptığı sondaj faaliyetini Meclis gündemine taşıdı. Kenanoğlu, şirketin 1998 yılında Kırgızistan’da 1.7 ton siyanürü içme suyuna karıştırması sonucu 5 bin insanın zehirlendiği olaya vurgu yaparak Avanos’taki madencilik faaliyetine dair detayları ve bölgede oluşacak riskleri Tarım ve Ormancılık Bakanı Fatih Dönmez’e sordu.
Kent Suçları ve Mülksüzleştirme
Mersin’de polipropilen tesisinin keşfi esnasında halk protesto eylemi gerçekleştirdi – 3 Kasım
Mersin’in Akdeniz ilçesinde yapılması planlanan polipropilen üretim tesisi için verilen ÇED raporunun iptali davası sonucu, mahkeme heyeti alana keşif yapmaya geldi. Tesisinin kurulması kararına itiraz eden ve Toros Gübre Fabrikası önünde toplanan siyasi partiler, meslek odaları, çevre örgütleri ve Mersin halkı “Mersin zehirlenmesin!” dedi. Mersin Çevre ve Doğa Derneği adına söz alan Sabahat Aslan, yapılmak istenen polipropilen tesisinin hava, su ve toprak kirliliği yaratmanın yanında insan sağlığını çok ciddi boyutta olumsuz etkileyeceğinin altını çizerken tesisin yaşam alanlarının içerisine kurulmak istendiğini, Karaduvar, Çay, Çilek, Özgürlük, Karacailyas ve Kazanlı mahallelerinin çok yakınında olduğunu ve tehlike yaratacağını söyledi.
Kuzey Marmara Otoyolu için beş ilçede acele kamulaştırma kararı verildi – 4 Kasım
Üçüncü Boğaz Köprüsü’nü de kapsayan Kuzey Marmara Otoyolu Projesi‘nin yapımı için İstanbul’un beş ilçesindeki bazı taşınmazların acele kamulaştırılmasına karar verildi. Resmi Gazete’de yayınalanan kararla Kuzey Marmara Otoyolu Projesi kapsamında İstanbul’un Arnavutköy, Avcılar, Başakşehir, Büyükçekmece, Çatalca ilçelerinde yeri ve ada/parsel numaralan gösterilen taşınmazlar Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından acele kamulaştırılacak.
‘Ekoturizm rotası’ndan seyir terası ve betonlaştırma çıktı – 6 Kasım
Orman Genel Müdürlüğü tarafından Türkiye’nin 19 noktasında Ekoturizm rotası oluşturulacağını Mayıs ayında duyuruldu. Ekoturizm çalışmaları İstanbul Büyükada’da başladı. Büyükada sakini, çevre aktivisti Sevil Baştürk, yürüyüş yollarında beton demir karışımı bloklar gördüklerini ve buna anlam veremediklerini anlattı: “Yapılan bu çalışma her zamanki gibi halkla paylaşılmıyor. Planlardan ve yapılan şeylerden hep kepçeler etrafımızı sardığında haberimiz oluyor. Son dakika etrafımıza çitler çekildiğinde öğreniyoruz başımıza gelecekleri.”
Çeşme’de Sit alanına dört kat imar izni – 6 Kasım
İzmir Seferihisar‘ın açıklarında 30 Ekim meydana gelen ve 114 kişinin hayatını kaybetmesine binin üzerinde kişinin enkaz altında kalarak yaralanmasına sebep olan depremin izleri henüz silinmeden yeni inşaat çalışamalarına başlandı. Çeşme ilçesinde bağlı Reisdere Mahallesi için yapılan 1/1000 ve 1/5.000’lik imar planları Çevre ve Şehircilik İl Müdürlüğünce askıya çıkarıldı. Birkaç yıl önceye kadar Birinci Derece Sit alanı olan ve Kontrollü Kulanım Alanı olarak değiştirilen Reisdere Bölgesi’nde dört katlı otel inşaatları yapılabilecek. İmar planları 5 Aralık 2020 tarihine kadar askıda kalacak.
ÇŞB tarafından İzmir–Manisa Çevre Düzeni Planının Hikâyesi Acı Bir Şekilde Yazılıyor! – 8 Kasım
Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi 07.07.2020 tarihinde onaylanan İzmir-Manisa Planlama Bölgesi 1/100.000 ÇDP Değişikliğine ilişkin hazırladığı değerlendirme raporunu açıkladı. Açıklamada plan değişikliğine ilişkin itirazlar için“bir bütün olarak değerlendirildiğinde; nitelikli tarım alanlarının, orman alanlarının, doğal karakteri itibari ile korunması gereken alanların; konut, sanayi, ticaret gibi gelişme alanlarına dönüştürülmesi, planın dili ve içeriğinin anlaşılmaz ve yasal mevzuata aykırı olması, (…) kentlerin ulaşım, liman, havalimanı, enerji politikaları gibi sektörel kararlarına yer vermemesi; buna istinaden kent ve kırsal alanların verimi yüksek toprakları ile tarihi ve doğal alanları yok edecek kararlara yer vermesi şeklinde sıralanabilecek birçok neden” bulunduğu ifade edildi.
Ankara’da yapılmak istenen plan değişiklikleri yargıdan döndü – 10 Kasım
Ankara 2. İdare Mahkemesi, Mamak‘ta daha önce terminal olan alanda yapılan plan değişikliğini iptal ederken, Ankara 5. İdare Mahkemesi de Mamak’ın başka bir mahallesinde yeşil alanı nüfus yoğunluğuna açacak yapılaşmayı içeren plan değişikliğini iptal ettiğini duyurdu. Mahkeme plan değişikliğindeki iptal kararını imar mevzuatına, kamu yararına, şehircilik ilkelerine ve planlama esaslarına uygun olmadığı gerekçesiyle aldı.
Vaniköy Camisi yangını elektrik tesisatından çıktı – 17 Kasım
Üsküdar‘da bulunan 350 yıllık tarihi Vaniköy Camisi‘nde 15 Kasım’da çıkan yangın itfaiye ekiplerinin karadan ve denizden müdahalesiyle söndürüldü. İstanbul Büyükşehir Belediyesi‘nden (İBB) yapılan açıklamaya göre, tarihi Vaniköy Camisi’ndeki yangının çıkış nedenine ilişkin İstanbul İtfaiyesi raporu tamamlandı. İtfaiye Daire Başkanlığına bağlı ekiplerin yaptığı incelemeler sonucunda hazırlanan raporda, 15 Kasım tarihinde yangının elektrik tesisatından kaynaklandığı belirtildi.
Validebağ Korusu kampanyası 25 bin imzaya ulaştı – 18 Kasım
Milli Emlak Genel Müdürlüğü tarafından Validebağ Korusu‘nun bakım ve onarımı yapılması istemiyle iki yıllığına Üsküdar Belediyesi‘ne tahsis edildi. Bu tahsise karşı başlatılan kampanyada imza sayısı 25 bini geçti. İmzalar, Validebağ Gönüllüleri tarafından Üsküdar Belediyesi ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı‘na teslim edildi.
Kadıköy Kuşdili’nin yapılaşmaya açılmasına izin yok – 19 Kasım
Kadıköy Kuşdili‘ni yapılaşmaya açacak imar planı İstanbul 12. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Mahkeme, gerekçe olarak bölgeyi yapılaşmaya açacak imar planının şehircilik ilkeleri, planlama esasları ve teknikleriyle kamu yararı irdelendiğinde mevzuata uygun olmamasını gösterdi. İstanbul Kadıköy Kuşdili Çayırı‘nda itfaiye ve çayırı canlandırmak için çocuk oyun alanı, açık spor alanı, rekreasyon alanı, sergi alanı, botanik bahçesi yapılmak isteniyordu. Pazaryeri Sokağı‘nın da kaldırılması talepler arasındaydı.
Mahkeme Altındağ’daki imar planı değişikliğini iptal etti – 20 Kasım
Mimarlar Odası Ankara Şubesi’nin Altındağ Örnek Mahallesi’ndeki imar planı değişikliklerine karşı açtığı davada Ankara 18. İdare Mahkemesi, Altındağ Örnek Mahallesi’ndeki imar planı değişikliğini bilirkişi raporunu esas alarak “kamu yararına, planlama ilkeleri ve şehircilik esaslarına uygun olmadığı” gerekçesiyle iptal etti. Mahkeme kararında, dava konusu plan değişiklikleri ile planlanan alanın yakın çevresindeki konut alanlarında kat yüksekliklerinin 4-5 kat olduğunu, bu alana zemin+9 kat ile yani 10 kat verilmesinin yerleşik dokuya uygun olmadığına değindi.
Topkapı Sarayı’nda ağaç katliamı – 23 Kasım
Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınarak Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar Başkanlığı’na bağlanan Topkapı Sarayı’nın 1. derece sit alanında bulunan ağaçları katledildi, askeri okul binası yıkıldı. Topkapı Sarayı, Cumhurbaşkanlığı’nın 6 Eylül 2019 tarihli kararnamesiyle Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınarak Cumhurbaşkanlığı Milli Saraylar İdaresi Başkanlığı’na bağlanmıştı.
Haydarpaşa Dayanışması’ndan Ulaştırma Bakanı’na yanıt: Yeter artık! – 23 Kasım
Ulaştırma Bakanı Karaismailoğlu’nun Haydarpaşa’ya ilişkin yaptığı ‘Arkeolojik kazıların bitmesiyle burayı İstanbul’un hizmetine müze olarak sunacağız’ açıklamasına Dayanışma’dan yanıt geldi: Haydarpaşa gardır, gar olarak kalmalı. 462. Pazar eyleminde Ulaştırma ve Altyapı Bakanı Adil Karaismailoğlu’nun “Haydarpaşa Garı eski Türkiye’de kaldı. Yeni Türkiye’de Marmaray var” şeklindeki sözlerine yanıt veren TMMOB Mimarlar Odası İstanbul Büyükkent Şube Başkanı Esin Köymen “20 yıldır Gar’a yöneltilen, ticaret, tasarım, finans, fuar merkezi, otel, müze gibi işlevlere artık yeter diyoruz” dedi.
Güzelbahçeliler Doğalarını Savundular Ve Bir Kez Daha Kazandılar – 25 Kasım
Çevre ve Şehircilik Bakanlığı’na bağlı Çevre ve Şehircilik İzmir İl Müdürlüğü, İzmir’in Güzelbahçe ilçesi Yelki bölgesinde büyük tartışmalara neden olan doğal sit ve tarım alanındaki ‘Go-kart’ pistinin (Açık spor alanı) yeni parselasyon planlarını onayladı. Birgün’den Aycan Karadağ’ın haberine göre; yeni parselasyon planlarına karşı, Güzelbahçe Kültür Çevre ve Güzelleştirme Derneği ve mahallede yaşayan 18 yurttaş tarafından açılan davada İzmir 5. İdare Mahkemesi, yürütmeyi durdurma kararı verdi.
İzmir’de, Tariş arazilerini kapsayan imar planlarına yeniden dava açılıyor – 25 Kasım
TMMOB Mimarlar Odası İzmir Şubesi ve TMMOB Şehir Plancıları Odası İzmir Şubesi, Çevre ve Şehircilik Bakanlığının İzmir Yeni Kent Merkezi’nde Alsancak stat alanı arkasındaki 140 bin metrekarelik Tariş arazilerini kapsayan imar planlarına yeniden dava açacaklarını duyurdu. Yapılan açıklamada bakanlğınk “daha öncesinde onanmış planlara ilişki alınmış mahkeme kararlarını dikkate almadan mükerrer plan onayladığı” vurgulandı.
Deprem toplanma alanı için eylem yapan yurttaşlara engelleme – 29 Kasım
İstanbul’daki Bomonti Bira Fabrikası’nın deprem toplanma alanı olması için eylem yapmak isteyen yurttaşlar, polis tarafından engellendi. Doğa İçin Sanat Platformu ve Bomonti Hepimizin İnsiyatifi, Bomonti Bira Fabrikası’nın bulunduğu alanın deprem toplanma alanı ilan edilmesi için eylem yapmaya hazırlandı. Eylemi engelleyen polis, yurttaşları, “Yürürseniz yeni pandemi koşullarına göre 3 bin TL ceza keseriz” diyerek tehdit etti.
Denizli’de 20 gün önce döşenen su boruları otoyol projesi ile çakışınca söküldü – 30 Kasım
Denizli’nin Pamukkale ilçesi Kocadere Mahallesi’ne Devlet Su İşleri (DSİ) tarafından yönetilen Bereket Sulama Birliği’nin tarımsal alanda kullanılmak üzere 20 gün önce döşediği basınçlı su hattı boruları, otoyol projesiyle çakıştığı için sökülmeye başlandı. Kocadere mahallesindeki tarım alanlarının kurak geçen yaz döneminde susuz kalmaması için Gökpınar Barajından bölgeye su verilmesi için basınçlı su hattı projesi yapılmıştı.
Doğa Tahribatı ve Ormansızlaştırma
Ayder’de kurulmak istenen kayak merkezine mahkeme engeli – 4 Kasım
Rize’nin Çamlıhemşin ilçesine bağlı Ayder ve Hazindak yaylaları arasında kurulmak istenen Kış Sporları Merkezi’nin imar planları, Rize İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Bunun üzerine Fırtına İnisiyatifi, söz konusu projenin iptali için dava açtı. Açılan davada Kaçkarlarda kış sporlarına dair Çevre Düzeni Planı’nın Danıştay tarafından tamamen iptal edildiği, bu sebeple söz konusu kış sporları merkezinin üst ölçekli plana uygunluğundan söz edilemeyeceği belirtildi.
Hükûmet devlet ormanlarını bitirmişti, sıra ‘özel orman’lara geldi – 6 Kasım
4 Kasım 2020 tarihinde yürürlüğe giren torba yasada orman kanununda yapılan değişiklikleri değerlendiren Orman Yüksek Mühendisi Doç. Dr. Yücel Çağlar değişiklikle “özel orman” olarak nitelendirilen ormanların artık arsa sayılabileceğini ve tümünde yapılaşma gerçekleştirilebileceğini belirtti. 2003-2019 yılları arasında Orman Kanunu’nda 27 değişikliğin yapıldığını belirten Çağlar, “oldu olacak yasayı tümüyle ortadan kaldırıp tüm düzenlemeleri partili cumhurbaşkanlığı kararnamesiyle yapın!” diyerek düzenlemelere tepki gösterdi.
TOD: 11 Kasım fidan dikimi için uygun değil, fidanların yaşama şansı düşecek – 9 Kasım
Tarım ve Orman Bakanlığı’nın geçtiğimiz yıl Milli Ağaçlandırma Günü ilan edilen 11 Kasım’da bu yıl ‘Geleceğe Nefes’ etkinliğinin düzenleneceğini duyurması üzerine Türkiye Ormancılar Derneği açıklama yaptı. Yapılan açıklamada “2019 yılında olduğu gibi 2020 yılı da oldukça kurak ve sıcak geçmiş olup ülkenin önemli bir bölümünde fidanlar kış uykusu olarak adlandırılan döneme henüz girmemiştir. 11 Kasım tarihinde farklı coğrafi bölge ve yüksekliklerdeki toprakların dikim için uygun olup olmayacağı henüz belli değildir” denildi.
Büyükada’ya helikopter pisti için yapılan imar değişikliğini mahkeme durdurdu – 13 Kasım
Büyükada’da kıyı kenar çizgisinin deniz tarafında yapılmak istenen Helikopter İniş Alanı (Heliport) ile Teknik Altyapı Alanı ve İskele yapılmak için hazırlanan imar planı değişikliği mahkeme tarafından iptal edildi. Çevre ve Şehircilik Bakanlığı söz konusu proje için 1/5000 ölçekli Nazım İmar Planı ve 1/1000 ölçekli Uygulama İmar Planı’nı 17 Haziran 2020 tarihinde onaylamıştı.
Gülyalı kumsalı için olumlu karar – 15 Kasım
Ordu İli, Gülyalı İlçesi’nde Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından yapılması planlanan Giresun Çevre Yolu Projesi ile ilgili olarak “Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu Kararı” verilmesine karşı Ordu Çevre Derneği ve Gülyalı Belediyesinin açtığı davada Ordu 1. İdari Mahkemesi hukuka aykırılıktan ‘yürütmenin durdurulması’ kararı verdi. Gülyalı’dan başlayan Giresun Çevre yolu projesinin Gülyalı kumsalını bozacağı gerekçesiyle açılan davada İdare Mahkemesi ÇED’ i yeterli görmedi.
Çağlayan Vadisi sakinleri: Suyun ticarileşmesine karşıyız – 16 Kasım
Rize iline bağlı Fındıklı ilçesinde bulunan Doğal SİT alanı Çağlayan Vadisi‘nin suları endüstriyel balıkçılığın tahribatını yaşıyor. Bu zamana kadar Hidroelektrik Santraller (HES) ve maden ocaklarına karşı korunmayı başaran vadide, balıkçılık sebebiyle sular hem denetimsiz kullanılıyor hem de kirletiliyor. Üstelik suları temin edebilmek için özel arazilere hukuksuz bir şekilde giriliyor. Endüstiriyel balıkçılıkla Çağlayan Vadisi’nin yok edilmesine karşı change.org’da “Çağlayan vadisi doğa ve insanlık mirasıdır, dokunmayın” şiarıyla imza kampanyası başlatıldı.
İthal plastik atıklar Adana’nın havasını, suyunu zehirliyor – 19 Kasım
Çin’in plastik atık ithalatını yasaklamasının ardından Avrupa’nın yeni plastik çöplüğü haline gelen Türkiye’de plastik atıklar çok büyük bir çevre sorunu yaratttı. Greenpeace’in Adana’da çektiği görüntüler, ithal edilen plastiklerin bir kısmının doğaya atıldığını ya da yakıldığını gözler önüne serdi. Akyaka-Tuzla lagünlerine uzanan kanalın iki yanındaki plastik çöplüğüne dikkat çeken Doç. Gündoğdu: Hat boyunca bu plastik çöplerin hem sucul yaşamı hem karasal yaşamı hem de atmosferi ciddi anlamda kirlettiğini görebiliyoruz. Dereden adeta mikroplastikler akıyor, su aktığına dair herhangi bir ibare yok.
Gökpınar Gölü’nün imara açılmasını Mimarlar Odası da yargıya taşıyor – 20 Kasım
TMMOB’a bağlı Mimarlar Odası Ankara Şubesi, Sivas’ın Gürün ilçesindeki Gökpınar Gölü’nü yapılaşmaya açan 2. Etap İmar Planı’nı yargıya taşıyacağını açıkladı. Doğal Sit Alanı olarak tescil edilmesi beklenen ve bu süreçte her türlü yapılaşmanın yasaklandığı gölde başlatılan kafeterya inşaatı, geçen ay da Gökpınar Gölü Koruma İnisiyatifi tarafından dava edilmiş; yapılan ihalelerin ve imar değişikliği planının iptal edilmesi ve yürütmesinin durdurulması talep edilmişti.
Beycik Köyü sakinlerinden İmza Kampanyası – 20 Kasım
Antalya ilinin Kemer ilçesine bağlı Beycik Köyü‘nde yaşayan vatandaşların bir kısmı, Beydağları Milli Parkı sınırındaki 20 hektarlık arazide yapılan düz ağaç kesimine ilişkin bir açıklama yayınladı. Yapılan açıklamada “Bizler hiçbir şekilde bu kesimin yapılması gerektiğine ikna değiliz. Buradaki ormanların, çiçeklerin yok edilmesini, hayvanların yerinden edilmesini yüreğimiz kaldırmıyor” ifadeleri kullanıldı. Ormansızlaştırmaya karşı çıkan bölge sakinleri konuya ilişkin imza kampanyası başlattı.
Salda Gölü Bilirkişi Raporu: Millet Bahçesi Bölgeye Zarar Vermez – 21 Kasım
Salda Gölü’ne yapılacak Millet Bahçesi’yle ilgili plan değişikliğine yönelik bilirkişi raporu mahkemeye sunuldu. Raporda, planlamanın yapılaşmayı engelleyerek çevresel riskleri azalttığı, yoğunluk, ulaşım, çevresel etkiler, yapılaşma, turizm ve sosyal donatı gibi unsurlar açısından olumsuz etkilerinin bulunmadığı, bölgenin doğal yapısına zararının olmadığı, orman alanlarına ve bitki örtüsüne zarar vermeyeceği, bölgenin jeolojik yapısına zararının olmayacağı gibi tespitler yer aldı.
‘BAGFAŞ Bandırma ve Erdek halkının sağlığını tehlikeye atıyor’ – 24 Kasım
Bandırma Ekoloji Platformu, Balıkesir’de faaliyet gösteren ve kimyasal atıklarıyla orada yaşayanların sağlığını tehlikeye attığı belirtilen Bandırma Gübre Fabrikaları A.Ş.’nin (BAGFAŞ) meclis gündemine taşınması için Balıkesir Milletvekillerine çağrıda bulundu. Yapılan açıklamada şirketin 1975 yılından beri Erdek ve Bandırma belediyelerinden ruhsat almadan üretim ve satış gerçekleştirdiği belirtildi. Son olarak da Amonyum Nitrat (AN) üretimi için şirketin yeni tesis kurduğu söylenen açıklamada tesisin yerleşim yerinde olduğu ve Marmara Denizi Bandırma Körfezi’ni ve Bandırma-Erdek halkının sağlığını tehlikeye attığı aktarıldı.
BOTAŞ dava sonucunu beklemedi, Saros Körfezi’ne iş makineleri girdi – 25 Kasım
Sazlıdere – Gökçetepe köyleri arasında BOTAŞ tarafından yapılmak istenen FSRU Limanı ve Kara boru hattı ÇED Raporunun iptali için açılan davada bilirkişi incelemesi 10 Kasım’da gerçekleşmişti. Keşan, Sazlıdere – Gökçetepe köyleri arasında BOTAŞ tarafından yapılmak istenen FSRU Limanı ve Kara boru hattı ÇED Raporunun iptali ve yürütmenin durdurulması talebiyle açılan dava henüz sonuçlanmadan inşaat başladı. Duruma tepki gösteren Saros Gönüllüleri yaptıkları açıklamada “Dava sürecimiz devam ederken, bilirkişi raporumuz varken, hukuku yok sayarak inşaata başladılar” ifadelerini kullandı.
25 ova ‘büyük ova koruma alanı’ olarak belirlendi – 25 Kasım
Batman’da Gercüş Ovası, Bayburt’ta Aydıntepe, Beşpınar, Demirözü ve Yazıbaşı ovaları, Bursa’da Güllüce, İznik, Orhaneli, Orhangazi ve Melik ovaları, Elazığ’da Karakoçan ve Kovancılar ovaları, Kahramanmaraş’ta Altınyayla ve Yeşilova ovaları, Kars’ta Akyaka Demirkent, Merkez Dikme ve Susuz ovaları, Malatya’da Eymir Kızık, Kale ve Yenice ovaları, Muş’ta Bulanık, Liz ve Malazgirt ovaları, Niğde’de Eminlik ve Hacıbeyli ovaları ‘büyük ova koruma alanı’ olarak belirlendi. Konuyla ilgili Cumhurbaşkanı Kararı, Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Tarımsal üretim potansiyeli yüksek, erozyon, kirlenme, amaç dışı veya yanlış kullanımlar gibi çeşitli nedenlerle toprak kaybı ve arazi bozulmalarının hızlı geliştiği bazı ovalar, büyük ova koruma alanı olarak belirlendi.
En büyük tatlı su kaynaklarından Eğirdir Gölü kimyasallar nedeniyle köpürüyor – 29 Kasım
Türkiye’nin en büyük tatlı su kaynaklarından Eğirdir Gölü, hem aşırı su alımı hem de aşırı kimyasal kirlilik nedeniyle can çekişiyor. Su seviyesinin ciddi düzeyde düştüğü ve bilim insanlarının göl dibinde biriken kimyasal atıklar nedeniyle ‘dip suyu’ alarmı verdiği gölde, son günlerde buna bağlı köpüklenme olayları da arttı. Türkiye Tabiatını Koruma Derneği (TTKD) bilim danışmanı Dr. Erol Kesici, Isparta merkez ve çevresindeki 81 yerleşim merkezinin gölden içme, tarımsal ve diğer amaçlı kullanım suyu aldığını, göle ulaşan kaynakların göletler nedeniyle engellediğine işaret etti.
Hayvan Hakları ve Biyoçeşitlilik
Ankara’da rehabilitasyon merkezinde hayvanlara işkence – 6 Kasım
Hayvan hakları örgütleri ve aktivistlerinin ele geçirdiği video görüntülerinde Sincan Geçici Hayvan Bakım ve Rehabilitasyon Merkezi’nde görevlilerin köpeklere tazyikli su sıkarak ve tekmeleyerek kötü muamelede bulunduğunu görülüyor. Hayvanların Yaşam Hakları Konfederasyonu (HAYKONFED) Başkan Yardımcısı Haydar Özkan, “Belediyenin kendi kameralarından alınan görüntüler bunlar. Orada gizli kapılar arkasında ölüm odalarını Ankara Barosu‘nun avukatları, Hayvan Hakları Masası bizzat tespit etti,” diye belirtti.
Urfa’da dokuz ceylanın av ihalesi iptal edildi – 11 Kasım
İstanbul Milletvekili Avukat Mahmut Tanal’ın başvurusu üzerine açılan dava sonucunda, Urfa’da dokuz ceylanın avlanmasına ilişkin ihale iptal edildi. Şanlıurfa 2’inci İdare Mahkemesi, kararında avlanma ihalesi yapılan ceylanın, Dünya Doğayı Koruma Birliği kriterlerine göre “duyarlı” statüde olduğunu vurguladı. Tarım ve Orman Bakanlığı Doğa Koruma ve Milli Parklar 3. Bölge Müdürlüğü Şanlıurfa Şube Müdürlüğü, 2020-2021 Av Turizmi kapsamında Şanlıurfa Eyyübiye Altınbaşak Genel Avlağında Kızılkuyu Yaban Hayatı Geliştirme Sahası’nda bulunan toplam dokuz ceylanın avlattırılmasına ilişkin ihale düzenlemişti. İhale kapsamında vurulacak dokuz ceylan için 193 bin 500 TL muhammen bedel biçilmişti.
Kuşadası’nda yeni mantar türü keşfedildi: Volvariella Turcica – 13 Kasım
Isparta Uygulamalı Bilimler Üniversitesi (ISUBÜ) Atabey Meslek Yüksekokulu Öğretim Görevlisi Oğuzhan Kaygusuz, 2015 yılında Kuşadası’ndaki ormanlık bir arazide yaptığı saha incelemesi sonucunda yeni bir mantar türü keşfetti. Kaygusuz tarafından yalnızca Kuşadası’nda yetiştiği için ‘Volvariella Turcica’ ismi verilen mantar, eylül ayında tescil edildi.
Dünyada sadece Burdur Gölü’nde bulunuyor, tamamen yok olmak üzere – 15 Kasım
Son 5 yılda su varlığının 3’te 1’inden fazlasını kaybeden, tamamına yakını kuruma tehlikesi altındaki Burdur Gölü’nde sadece bir balık türü yaşıyor. Dünyada sadece bu gölde bulunan ve halk arasında ‘Burduricus’ olarak bilinen Burdur yosun balığı, gölle birlikte hızla yok oluyor. IUCN kırmızı kitabında en tehlikede ve oldukça yüksek risk altında ve yakın gelecekte yok olma tehlikesi altında olan türler grubunda yer alıyor. Havzada gölü besleyen akarsular üzerine 1970’li yılların başından bugüne kadar 17 gölet, birer rezervuar ve baraj olmak üzere 19 adet su tutma yapısı kuruldu. Gölün yüzey alanı 203 kilometrekareden 130 kilometrekareye kadar düşerek gölde habitat kaybına neden oldu.
Dersim’e keklik öldürmeye gelen avcılara köylüler engel oldu – 16 Kasım
Bingöl‘den Dersim‘e bağlı Mazgirt ilçesindeki Sörek köyüne keklik ve diğer canlıları avlamak için gelen avcılara köy sakinleri engel oldu. Köylüler iki avcıyı bölgede av yapmanın yasak olduğunu belirterek bölgeden uzaklaştırdı. Daha sonra çektikleri bir video ile tepkilerini dile getiren köy sakinleri “Burada avcılık istemiyoruz” ifadelerini kullandı.
Nesli tükenmekte olan kızıl geyiği öldüren MHP’li Kula: Yasaldı, parasını da verdik – 17 Kasım
Kütahya Türkmenbaba Yaban Hayatı Geliştirme Sahası’nda IUCN kırmızı listesinde yer alan, nesli tükenmekte olan bir kızıl geyiği avlayıp fotoğrafını paylaşan Güzelbağ eski Belediye Başkanı MHP’li Mehmet Kula, kendisine yöneltilen tepkilerin ardından açıklama yaptı. Yasal olarak avlandığını söyleyen Kula, DHA’ya “Devletin izin verdiği miktarda ücretini ödemek koşuluyla yasal bir avlanma yaptık. Zaten avlandığımız hayvan yaşlı, devletin izin verdiği hayvanlar da onlar. Onların avlanmasıyla genç hayvanların önünü açmak için yaşlıların avlanılmasına izin veriliyor” dedi.
“Hayvanlar İnternet Sitelerinde Yasa Dışı Satılıyor” – 18 Kasım
Evcil hayvan besleyenlerin oranı artarken, hayvanların satış yetkisi pet marketlerde bulunuyor. Pet marketlerde yasaklı ırk satışı yapılmıyor, ancak pek çok internet sitesi üzerinden yetkili olmayan kişiler hayvan ticareti yapıyor. Bazıları için takas da teklif ediliyor. Adana Pet Market ve Üreticiler Derneği Başkanı Çağlar Kalaycıoğlu, çok sayıda internet sitesinde merdiven altı üretilen hayvanların yasa dışı satıldığını söyledi. Kalaycıoğlu, sadece Adana’da 30’dan fazla internet sayfasında hayvan alım-satımı yapıldığını belirtti.
Bu yıl 550 bin yavru deniz kaplumbağası denizle buluştu – 19 Kasım
Bu yıl koronavirüs nedeniyle sahiller boş kalınca Caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağalarının yuva ve yavru sayılarında yüzde 40’a varan artış yaşandı. Akdeniz sahillerinde bu yıl 6 bin caretta caretta yuvasından 350 bin yavru, 3 bin 500 yeşil deniz kaplumbağası yuvasından 200 bin yavru denizle buluştu. Türkiye’nin Akdeniz kıyıları, Dünya Doğayı Koruma Birliği’nin (IUCN) kırmızı listesinde, nesli tehlike altındaki türler arasında yer alan Caretta caretta ve yeşil deniz kaplumbağasının en büyük yuvalama alanı. Caretta carettalar ve yeşil deniz kaplumbağaları, yaklaşık 30 yıldır “Akdeniz’in Deniz Ortamı ve Kıyı Bölgesi’nin Korunması Sözleşmesi” kapsamında koruma altında.
Hayvan Hakları Savunucuları #YasaHemen Etiketiyle Türkiye Gündeminde – 22 Kasım
Hayvan hakları ve özgürlüğü savunucuları, Meclis’te bekletilen Hayvan Hakları Yasası’nın bir an önce çıkartılması için #YasaHemen etiketiyle kampanya başlattı. #YasaHemen etiketiyle yapılan paylaşımlar, Twitter Türkiye gündeminde Trend Topic (TT) oldu. Hayvanlara yönelik artan şiddet ve istismar vakaları tüm Türkiye’de vicdanları yaralamaya devam ediyor. Geçtiğimiz günlerde yavru bir köpeğin patilerinin kesilmesi, Meclis’e duyulan öfkeyi bir kat daha artırdı.
Baraj suyuna kapılan dağ keçileri ölüyor – 23 Kasım
Pembelik Baraj suyuna kapılan dağ keçileri ölüyor. Köylüler, önlem alınması çağrısı yaptı. Dersim’in Nazimiye ilçesine bağlı Doluca köyünde bulunan Peri Suyu üzerinde yaptırılan Pembelik Barajı’nda belirli aralıklarla birçok dağkeçisi öldü. Dersim inancında “Hızırın Keçileri” olarak kutsal sayılan dağ keçilerinin baraj suyuna kapılmasına Doluca Köyü sakinleri tepki gösterdi ve önlem alınması çağrısı yaptı.
Hayvanlar deney sonunda aile yanına veriliyor mu? – 24 Kasım
Deneye Hayır Derneği, Türkiye’de deneylerde kullanılan hayvanların bugüne kadar yuvalanıp yuvalanmadığını öğrenmek için harekete geçti. Bunun için deney yapan her bir kuruluşa Cumhurbaşkanlığı İletişim Merkezi (CİMER) üzerinden Bilgi Edinme Dilekçesi gönderildi. Çoğu kurum hayvanların yuvalanmaya uygun olmadığını iddia etti. Dernek, dokuzu özel, 91’i resmi kuruluşa şimdiye kadar hayvanların aile yanına verilip verilmediğini sordu. Ayrıca, hayvanlar verilmediyse nedeni, hayvanlara ne yapıldığı ve sivil toplum kuruluşlarıyla iş birlikleri de sorulan sorular arasındaydı. Dernek bu kapsamda 100 başvuruda bulundu.
Samsun’da yavru köpeğe işkence yaptıkları için gözaltına alınan üç kişi serbest – 24 Kasım
Samsun’da ön patileri kesilmiş halde bulunan yavru köpek ‘Pamuk’a yapılan işkenceyle ilgili köpeğin sahibinin komşusu olan üç kişi gözaltına alındı. Ancak daha sonra serbest bırakıldılar. Pamuk’un sağlık durumunun ise iyiye gittiği öğrenildi. Pamuk bundan sonra yürüteç yardımıyla hayatını sürdürebilecek.
Seferihisar’da orkinos çiftliği kurulmasına mahkeme geçit vermedi – 25 Kasım
Seferihisar’ın Sığacık Körfezinde kurulmak istenen orkinos çiftliği için verilen “ÇED Olumlu” kararı İzmir 1. İdare Mahkemesi tarafından iptal edildi. Başaranlar Su Ürünleri Yetiştiriciliği Şirketi tarafından kurulma çalışmaları süren orkinos çiftliği için Çevre ve Şehircilik Bakanlığı tarafından verilen ‘ÇED olumlu’ kararına İzmir Büyükşehir Belediyesi, Seferihisar Belediyesi, Altınköy Koyunu Koruma Derneği, S.S Altınköy Çiftlikevleri Sitesi işletme Kooperatifi, YADEM (Yağcılar Demircili Köyleri Doğaseverler, Çevre ve Ormanları Ekolojik Tarımı Geliştirme Derneği ve yurttaşlar tarafından dava açılmıştı. Davanın ilerleyen süreçlerinde yapılan bilirkişi keşfinden sonra mahkemeye bölgede orkinos çiftliği yapılmasının zararlarına dikkat çeken bir rapor sunulmuştu.
Dupnisa Mağarası’na kurulmak istenen turizm tesisi yarasaları tehlikeye atıyor – 26 Kasım
Kırklareli‘nin Istranca Dağları‘nda bulunan, doğal sit alanı içindeki on binlerce yarasa popülasyonunun bulunduğu Dupnisa Mağarası‘nın yanı başına İl Özel İdaresi’nce yap, işlet, devret modeliyle bungalov tipi turizm tesisi yapılması için ihaleye çıkıldı. Ancak araştırmacılar bu projenin mağara ve çevresindeki biyoçeşitliliğe zarar vereceğini söylüyor.
Diyarbakır Barosu Dicle’deki toplu balık ölümlerine karşı suç duyurusunda bulundu – 27 Kasım
Diyarbakır Barosu Kent ve Çevre Komisyonu, Dicle Nehri‘nin Bismil ilçe sınırları içerisinde kalan bölümünde yaşanan balık ölümlerine ilişkin ilgili kurumlar hakkında suç duyurusunda bulundu. Balık ölümlerinin baraj kapaklarının kapatılmasından kaynaklandığını belirten komisyon yaptığı paylaşımda “Ilısu Barajı’nın kontrolsüz şekilde su tahliye etmesi sonucunda yaşanan çevre felaketinde sorumluluğu olan görevliler hakkında komisyonumuz tarafından suç duyurusunda bulunulmuştur” denildi.
Dersim’de avcılar, koruma altındaki yaban keçisini öldürdü – 27 Kasım
Dersim’in Mazgirt ilçesinde, nesli tükenme tehlikesi altında bulunan bir yaban keçisi avcılar tarafından öldürüldü. İlçeye bağlı Kale bölgesinde ölü halde yaban keçisi bulan vatandaşlar, durumu jandarma ile Doğa Koruma ve Milli Parklar Şube Müdürlüğü’ne bildirdi. Öte yandan emniyet ekiplerinin çalışması sonucu yaban keçisini avladığı ileri sürülen bir kişi hakkında Kara Avcılığı Kanunu‘na muhalefetten idari para cezası uygulandığı öğrenildi. Yaşlıların “Xızır’ın davarı” dedikleri dağ keçileri Kürt Aleviler için kutsal kabul ediliyor ve bu yüzden avlanılmıyor. Ancak bu kutsal hayvanlar her yıl kent dışından gelen avcılar tarafından öldürülüyor.
34 kurum ve TÜDAV’dan çağrı: Büyük Beyaz’ı koruyun – 30 Kasım
Türk Deniz Araştırmaları Vakfı’nın (TÜDAV) da aralarında olduğu uluslararası 34 üniversite, STK ve aktivist kurum ortak uluslararası basın açıklamasıyla Tunus yetkililerini son günlerde yaşanan büyük beyaz köpekbalığı hedef dışı avına karşı koruma önlemi almaya çağırdı. TÜDAV, Türkiye’nin de halen, kritik düzeyde nesli tehlike altında olan bu türü koruma altına almayan Akdeniz’deki ülkelerden biri olduğunu belirterek bir kez daha Tarım ve Orman Bakanlığı yetkililerine seslenerek “Büyük Beyaz’ı koruyalım” çağrısında bulundu.